آزاده حمامی ابرندآبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری داخلی،گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
نسیم اشرافی - هیئت علمی تمام وقت،گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

خانه در دیدگاه انسانها همواره معنا و مفهومی فراتر از محل سکونت و پناه دهنده داشته و با خود فرهنگ، بینش و نگرش خاصی در زندگی را به وجود می آورد. خانه مکانی برای آسودن و استراحت افراد که باید پاسخگوی نیازهای روحی و روانی او را در خود فراهم نماید. انسانها ازآنجاییکه خصوصیات منحصربه فرد نسبت به دیگر کائنات هستی دارند نتیجتا نیازهای متفاوتی دارند. این نیازها بسته به اینکه در چه فرهنگی زندگی کرده و بر اساس کدام پارادایم دینی و اخلاقی رفتار میکنند و همچنین با توجه به نژاد، نسل، معلولیت، سن، جنسیت و ... انسانها، پیچیدگی های متفاوتی مییابد. نیاز به امکان پاسخگویی به تنوع نیازهای کاربران مختلف، لزوم توجه به انعطاف پذیری در خانه را بیش ازپیش برجسته می نماید اهمیت انعطاف پذیری در فضاهای مسکونی، ایجاد فضاهای مطلوب و مناسب، با توجه به سلامت جسم و روان و تاثیرپذیری انسان از محیط سکونت، این الزام را به وجود می آورد که این پژوهش تاثیر کمی و کیفی انعطاف پذیری با بررسی معماری داخلی خانه سالمندان را بیان کرده است و این فرضیه که انعطاف پذیری در فضاهای داخلی منجر به کیفیت بهتر و بهینه تر شدن استفاده از فضاها میگردد موردبررسی قرار گیرد مهمترین اهداف این مقاله عبارت خواهند بود از: معرفی معیارهای اصلی در انعطاف پذیری طراحی داخلی مسکن سالمندان و امکان بهره گیری از آن در طراحی مسکن امروز برای سالمندان و افزایش بهره وری و ماندگاری ساختمان در طول زمان. لذا در این مقاله که با روش مطالعه توصیفی تحلیلی نگاشته شده بر آن شدیم تا مولفه های انعطافپذیری فضای داخلی را مورد پژوهش قرارداده و درنهایت راهکار اجرایی برای آنها ارائه دهیم با توجه به اهمیت طراحی مسکن برای سالمندان منطبق با نیازهای این افراد و علم به اینکه هیچ انسانی مصون از معلولیت و ازکارافتادگی نیست، با استفاده از ابزارهای معماری نیاز است توجه بیشتری به یکی از کاربریهای معماری انعطاف پذیر که همان طراحی مسکن منعطف و سیال برای سالمندان در جهت برآورد نیازهای آنها است، صورت پذیرد. در این پژوهش سعی بر آن داریم با ارائه الگوهای انعطاف پذیری فضا راه حلی بهینه برای طراحی داخلی خانه سالمندان بیابیم به این معنا که باید فضاهایی طراحی نمود که در جهت ارتقا بهره وری فعالیت سالمندان، قابلیت تطبیق با نیازهای فضایی این اشخاص درصورتی که این مکانها محل سکونت دائمی آنها خواهد بود، ایجاد بستری برای رخداد تعاملات اجتماعی، انسانی تر کردن مقیاسها، امکان برخورداری از عوامل طبیعی، لزوم تغییر چیدمان توسط مخاطب، ایجاد خلوت و فضای شخصی و امکان تنظیم شرایط محیطی ازنظر تهویه و نور را دارا باشد

انعطاف پذیری، طراحی داخلی، فضای چند عملکردی، خانه سالمندان