زهرا حیدریان باروق - دانشجوی کارشناسی ارشد بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک تبریز
ناصر علی اصغرزاده - استاد
محمدرضا ساریخانی - استادیار خاکشناسی گروه علوم خاک دانشگاه تبریز

بعد از جنگ جهانی دوم، تولید کودهای شیمیایی با قیمت کم باعث افزایش استفاده از آنها بخصوص در کشورهای در حال توسعه شد، ولی امروزه مشکلات روز افزون محیطی نارشسی ا تز ا یمنص رکوفد هنا د و افزایش جمعیت، تفکر استفاده از کودهای زیستی را برای تقویت رشد محصولاتی چون غلات قوت بخشیده است. در چند دهه گذشته گروهی از باکتریهای خاک در ریزوسفر، به عنوان ریزوباکتریهای تحریککننده رشد گیاه شناخته شدهاند که میتوانند رشد بسیاری از گونههای مهم گیاهی زراعی را بهبود بخشند، در میان این باکتریها آزوسپیریلوم به دلیل توان برقراری همیاری با گیاهان مهم زراعی مانند گندم، ذرت و برنج توجه بیشتری را به خود جلب نموده است. این گونه از باکتری ها به دلیل توانایی تثبیت نیتروژن به صورت همیار با راینش، ه گگی ساتهرش سطح ریشه و در نتیجه افزایش جذب عناصر ضروری برای رشد گیاه، تولید هورمونهای محرک رشد، توانایی انحلال فسفات معدنی و افزایش مقاومت گیاهه ا داره م میقاب تل ف ترناوان شی دارند . بنابراین در راستای کشاورزی پایدار و حفظ سلامت خاک و همچنین تواناییهای بالای گ ونه های باکتری آزوسپیریلوم در افزایش رشد گیاهان بخصوص غلات، ضرورت جداسازی، تکثیر و کاربرد این گونهها بیش از پیش احساس میشود. در این نوشتار سعی میشود با بررسی پتانسیلهای بالقوه گونههای باکتری آزوسپیریلوم به ویژه در تامین نیتروژن غلات، به روشهای جداسازی و تکثیر آنها، و جایگاه آن در ایران و دیگر کشورها به عنوان کودهای بیولوژیک پرداخته شود.

آزوسپیریلوم، کودهای شیمیایی، کشاورزی پایدار