یوسف هاشمی نژاد - عضو هیات علمی مرکز ملی تحقیقات شوری.
فرهاد دهقانی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب و دانشجوی دکتری خاکشناسی دانشگاه

آلودگی آبهای زیرزمینی به وسیله نیترات با منشاء کود به عنوان یک معضل زیست محیطی مهم در مناطقی که دارای سیستمهای کشت فشرده می باشند شناخته می شود. از طرف دیگر کمبود نیتروژن به عنوان محدود کننده ترین عنصر غذایی سبب می شود تا برای حصول عملکرد حداکثری کاربرد آن به صورت سرک رایج باشد. اگر مصرف کود سرک بر مبنای نیاز واقعی محصول و یا وضعیت خاک تنظیم نشود، بخشی از کود مصرفی در کشاورزی فاریاب به صورت آبشویی تلف شده و نهایتاً موجب آلودگی آبهای زیرزمینی خواهد شد. برای تشخیص زمان مناسب مصرف کود سرک روشهای مختلفی پیشنهاد شده اند که مهمترین آنها عبارتند از اندازه گیری نیترات خاک قبل از مصرف کود سرک (موسوم به پی اس ان تی)، تعیین سبزینگی برگ با استفاده از کلروفیل متر و تعیین رابطه درجه سبزینگی با عملکرد یا غلظت نیترات گیاه و نهایتاً تعیین درجه سبزینگی برگ با استفاده از قطعات رنگی موجود در کارت رنگ برگ (موسوم به ا لسی سی). علیرغم تلاشهای فراوان صورت گرفته در جهت واسنجی این روشها برای محصولات و شرایط متفاوت در سطح کشور، هنوز مصرف کود سرک در فواصل مساوی و در مقادیر مساوی رایج می باشد. برخی از دلایل عدم اقبال عمومی از این روشها مربوط به نواقصی در روش تحقیق در مراحل اولیه بوده است به نحو یکه پژوهش حاصل پاسخ گوی فرضیات تحقیق نمی باشند. این نقص در هر سه روش مورد مقایسه کمابیش مشاهده می شود. بخش دیگری از دلایل مربوط به هزینه (کلروفیل متر و پی اس ان تی) و زما نبر (پ یاس ان تی) بودن برخی روشهای معرفی شده می باشد. این مقاله به صورت تحلیلی نتایج تحقیقات انجام شده در این زمینه را مرور می نماید.

کود سرک، نیتروژن، تقسیط کود، کارایی کود، زمان کوددهی، آلودگی آبهای زیرزمینی