جعفر شهابی فر - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین
حمید نوری نیا - کارشناس تغذیه گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین

شرایط آب و خاک و اقلیم حاکم بر کشور ما را ناگزیر از استفاده از کودهای شیمیایی به عنوان مکمل نیاز غذایی محصولات کشاورزی می نماید. در حالی که میزان مصرف کود در کشور حدود 3 میلیون تن برآورد شده است ، ولی تاثیر مثبت و معنی داری بر میزان عملکردهای استحصالی محصولات تولیدی دیده نشده است. عوامل متعددی در بروز این معضل می توانند دخالت داشته باشند ازجمله : توزیع غیر منطقی کود ، استفاده از کودهای تک عنصری و محدود که با گذشت زمان منجر به ایجاد ناهنجاری های تغذیه ای و عدم تعادل عناصر غذایی در خاک و گیاه شده است. واستفاده بی رویه و بدون توجه به نیاز واقعی گیاه (که بر اساس روش های علمی به ویژه آزمون خاک امکان پذیر است). استان قزوین دارای 193600 هکتار کشت پاییزه ، 103186 هکتار کشت بهاره و 65000 هکتار باغ میوه بوده که در مجموع میزان کود تخصیصی 88906 تن کود نیتروژنه ، 36535 تن کود فسفاته و 26611 تن کود پتاسه است که ارتباط چندانی با برآورد نیاز محصولات تولیدی در استان را ندارد.میزان کود توصیه شده برای محصولات کشاورزی در استان در درجه اول بر مبنای انجام آزمون خاک و تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن ومقادیر حدود بحرانی عناصر غذایی در خاک بوده و با در نظر گرفتن پتانسیل تولید در هر منطقه تعیین می گردد.عدم مصرف همه جانبه از کودهای شیمیایی با توجه به تعیین مقادیر آن با استفاده ازآزمون خاک ، عدم وجود آزمایشگاههای مجهز برای اندازه گیری میزان مواد موثره در کودهای شیمیایی توزیعی در استان ، عدم وجود اتحادیه برای تولید و توزیع کودهای شیمیایی ، خطرات زیست محیطی به دلیل وجود عناصر سوء در کودهای عرضه شده در بازار ، درگیری کارشناسان مستقر در مراکز ترویج خدمات کشاورزی با امور اداری و غیر فنی و به طور کلی نبود سیستم کنترل توزیع و مصرف کود جهت مقابله با سوء استفاده های ناشی از فروش کودهای شیمیایی از طریق نهادهای غیر دولتی و در نهایت به هم خوردن تعادلNPK در خاک و گیاه مصرف بی رویه و افزایش و تجمع بیش از حد غلظت عناصرو تولید محصول ناسالم از جمله چالش های ناشی از استفاده ناصحیح و غیر علمی از این نهاده در استان می باشد. جهت رفع این چالش ها شناخت ناهنجاری های تغذیه ای وتعیین حدود بحرانی عناصرغ ذایی در شهرستان های استان به تفکیک ، تعیین اولویت کودی برای هر منطقه از پنی رنیازترین بآنهه اک ، ا مر ائه فرمول واقعی کود برای محصولات استراتژیک که از نتایج اجرای این طرح ها به دست می آید به همراه آگاهی از میزان پراکنش واقعی عناصر غذایی در اراضی تحت کشت پیشنهاد می گردد

بررسی ، چالش ، کود ، قزوین