فاطمه مسکینی ویشکایی - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز،ایران
محمدحسین محمدی - دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده مهندسی و فنآوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمدرضا نیشابوری - استاد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

مقاومت مکانیکی خاک (SR) یکی از مهمترین محدودیت های فیزیکی خاک در رشد و نفوذ ریشه گیاه است. لذا این پژوهش با هدفارزیابی امکان برآورد منحنی مقاومت مکانیکی خاک با استفاده از منحنی مشخصه آب خاک در دو بافت غالب خاک استان زنجان انجام شد. دونمونه خاک با بافت لوم شنی و لوم رسی انتخاب گردید. توزیع اندازه ذرات، جرم مخصوص ظاهری، منحنی مشخصه آب خاک و منحنی مقاومتمکانیکی خاک اندازه گیری شد. افزایش مکش ماتریک خاک از 330cm تا 15000cm و کاهش رطوبت خاک موجب افزایش مقدار SR به-ترتیب از 0/7MPa تا 1/7MPaدر خاک لوم شنی و از 0/59MPa تا 2/29MPa در خاک لوم رسی گردید. علاوه بر این، نتایج این پژوهشنشان داد که در یک مکش ماتریک مشخص، مقدار مقاومت به نفوذ در خاک لوم رسی بیشتر از خاک لوم شنی بود. با افزایش رس خاک، دقتبرآورد منحنی مقاومت مکانیکی خاک توسط مدل پیشنهادی کاهش یافت. نتایج نشان داد که در خاکهایی با مقدار رس کمتر از 25 درصد،مدل پیشنهادی قادر به برآورد مناسب منحنی مقاومت مکانیکی خاک است اما استفاده از مدل در خاکهای با مقدار رس بیشتر مستلزم واسنجیضرایب تجربی مدل است.

محدودیت فیزیکی خاک، مدلسازی، نفوذ ریشه