مهران بیگی خاروانی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
علی اکبر صفری سنجانی - استاد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

برای بررسی پیامد کاربرد زغال گرمایی و زغال گرمابی فراوری شده از خاک اره و مانده های گیاهی سیب زمینی بر ریخت های کربنآلی خاک در کشت لوبیا در تنش خشکی، آزمایشی گلدانی در سال 1396 در گلخانه پژوهشی دانشگاه بوعلی سینا همدان انجام شد. این پژوهشبه گونه دو آزمایش جداگانه با طرح اسپلیت پلات در 3 تکرار انجام شد. در این طرح تنش خشکی کرت اصلی (بدون تنش یا گنجایش کشاورزی،با تنش یا 40 درسد گنجایش کشاورزی) بود که در آزمایش یکم 4 کرت فرعی با کاربرد بهسازهای سیب زمینی به گونه بیوچار (زغال گرمایی)،هیدروچار (زغال گرمآبی)، ماده خام و گواه (بدون آن) آزمون شد و در آزمایش دوم 4 کرت فرعی کاربرد بهسازهای خاک اره (زغال گرمایی، زغالگرمآبی، ماده خام و یک گواه آزمایش) بود. این پژوهش نشان داد که تنش خشکی مایه کاهش همه کربن آلی خاک و ریخت های کربن محلولدر آب سرد (CWEC) و کربن محلول در آب گرم (HWEC) خاک شد. به هر گونه اندازه کربن واکنش دهنده در خاک های با تنش خشکیبیش از آن در خاک های بدون تنش بود. یافته های این پژوهش نشان داد که از میان ریخت های گوناگون بهسازها (سیب زمینی و خاک اره)بهترین انباشت کربن و کربن اندوزی در خاک در کاربرد زغال گرمایی مانده های گیاهی سیبزمینی در خاک بدون تنش و سپس در کاربرد زغالگرمآبی خاک اره در خاک دارای تنش بدست آمد . این تیمارها می تواند از رها شدن دی اکسید کربن از خاک بکاهد و مایه کاهش رهاسازیگازهای گلخانه ای شود.

بیوچار، تنش خشکی، کربن اندوزی، هیدروچار