هوشنگ زنده بودی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی محیط زیست، گرایش آب و فاضلاب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
ابراهیم پناهپور - دانشیار گروه خاکشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
رضا جلیل زاده ینگجه - استادیار گروه مهندسی محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

یکی از نگرانی های دنیای امروز، آلودگی محصولات کشاورزی به فلزات سنگین میباشد. در این پژوهش، اثر آبیاری پساب فاضلابشهری بوشهر بر جذب و انتقال فلزات سنگین توسط سبزی ریحان مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بود. آزمایش بصورت گلدانی و در قالب بلوک های کاملا تصادفی با سه تیمار آبیاری شامل، آب معمول آبیاری به عنوان شاهد، مخلوط پساب و آب معمولی بهمیزان 50 درصد، و پساب فاضلاب شهری با 3 تکرار انجام شد. در پایان فصل رشد اندامهای ریشه، ساقه و برگ گیاه تفکیک، خشک و پودر شدندو پس از عصارهگیری با تیزاب سلطانی، غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی گرافیتی مدل Varian قرائت شد. نتایج نشان داد کهبرگ ها از غلظت بالاتری از فلزات نسبت به ریشه و ساقه برخوردار هستند که نشان از جذب و انتقال فلزات به اندام های هوایی گیاه استبطوریکه در آبیاری با پساب غلظت آهن، منگنز، کروم، سرب و کادمیوم به ترتیب 45 / 6 ، 89 / 2 ، 76 / 2 ، 09 / 0 و 01 / 0 میلی گرم بر کیلوگرم بود. بنابراین لازم است در کاربرد پساب فاضلاب شهری برای آبیاری این محصول احتیاطات لازم را بکار گرفت.

ضریب انتقال، آلودگی سبزیجات، کادمیوم، کروم، سرب