نرگس کاکولوند - دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی
سعید غلامرضایی - استادیارر آموزش کشاورزی، گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه لرستان
مهدی رحیمیان - استادیار آموزش کشاورزی، گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه لرستان

هم اکنون توسعه کشت گیاه دانه روغنی راهبردی کلزا، یک ضرورت به شمار می آید و شناسایی راهکارهای آموزشی ترویجی در جهت توسعه آن، با توجه به نیاز کشور بسیار مهم است. دراین بین، شهرستان سلسله یکی از قطب های مستعد کشت این گیاه دانه روغنی در استان لرستان می باشد و هدف این بررسی نقش ترویج و آموزش کشاورزی در توسعه کشت کلزا در این منطقه می باشد. این تحقیق با استفاده از نظریه مفهوم سازی بنیادی و برمبنای مدل گلاسر و استراوس ارائه شده است در سال 1396 انجام شده است و حجم نمونه آن13 نفر از کارشناسان مرتبط ستادی و صفی جهاد کشاورزی و شرکت توسعه کشت دانه های روغنی استان به عنوان خبرگان کلیدی بوده است و برای انتخاب مصاحبه شوندگان، از نمونه گیری هدفمند به شیوه زنجیره ای استفاده شد. برای گردآوری داده ها مصاحبه های نیم ساختارمند صورت گرفت که برای افزایش اعتبار و روایی داده ها از روش بازبینی توسط مشارکت کنندگان و همچنین برای تایید پذیری پژوهش از چندجانبه نگری استفاده شد. در نهایت مصاحبه های صورت گرفته توسط نرم افزار کیفی MAXQDA12 مورد دسته بندی قرار گرفتند و یافته ها نشان دادند که برای توسعه ی کشت کلزا سه راهبرد تقویت نقش حمایتی، تقویت برنامه های آموزشی و ساماندهی نظام این کشت، سودمند خواهد بود. برای پیاده سازی راهکارهای آموزشی و ترویجی، آموزش ضمن خدمت به کارشناسان، آموزش به بهره برداران درزمینهی تشکیل تعاونی باهدف یکپارچه سازی و یکجا زراعی، اجرای برنامه های آموزشی گروهی باهدف ارتقای بهره وری تولید، بازدید کشاورزان از کشتزارهای نمونه، سرکشی و پایش مستمر کارشناسان فنی و ترویجی و تهیه بسته های آموزشی چندرسانه ای در زمینه های سامانه های آبیاری مناسب، معرفی رقم های مقاوم به سرما و دارای عملکرد بالا و رعایت تراکم کشت و میزان بذر در هکتار، اجرای کشتزارهای نمایشی و مدرسه مزرعه کشاورز و تشکیل کمیته ساماندهی توسعه و ترویج کشت دانه های روغنی متشکل از کارشناسان دست اندرکار جهاد کشاورزی، شرکت توسعه دانه های روغنی و دیگر نهادهای مرتبط پیشنهاد می شود.

دانه های روغنی , کلزا کاران , توسعه کشت , نظریه مفهوم سازی بنیادی , شهرستان سلسله