سمیه احمد اشرفی - عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، کارشناس ا
منوچهر نمیرانیان - دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده ی منابع طبیعی دانشگاه تهران
جهانگیر فقهی - استادیار گروه جنگلداری، دانشکده ی منابع طبیعی دانشگاه تهران
کیوان صائب - عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن

ساختار پراکنش قطری یکی از شاخص های مهم در علم جنگل است زیرا تعیین وضعیت این ساختار در توده های جنگلی، علاوه بر مشخص کردن ویژگی هایی کمی و کیفی جنگل، روند تکاملی اکوسیستم را نیز نشان می دهد. به منظور رسیدن به اهداف جنگلداری یعنی رسیدن به اصل بازده مستمر و حداکثر جنگل بررسی وضعیت این شاخص از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بررسی شخص حاصلخیزی رویشگاه( ضریب q یا ضریب کاهش ) و ساختار کاهش یابنده با یک کوهان پراکنش قطری در رابطه با ساختار جنگل بسیار ضروری است زیرا ضریب کاهش مشخص کننده ی حاصلخیزی رویشگاه و وجود یا عدم وجود ساختار کاهش یابنده با یک کوهان نشاندهنده ی تخریب یا عدم تخریب در عرصه ای جنگل است. مطالعه ای با این هدف در بخش پاتم جنگل خیرود انجام شده و داده های مربوط به آن از طریق قطعه نمونه های موقت، طی دو دوره آمار برداری ( سال 1373 و 1383) جمع آوری شده است. با استفاده از این داده ها شاخص حاصلخیزی رویشگاه یا ضریب کاهش q و ساختار کاهش یابنده با یک کوهان در پارسل های محتلف مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد پارسل های 109، 110، 111، 113، 116 از حاصلخیزی خوبی برخوردار هستند و پارسل های 112، 114، 115، 118 از حاصلخیزی کم و پارسل 117 از حاصلخیزی متوسط برخوردار است. در پارسل 115 ساختار کاهش یابنده با یک کوهان پراکنش قطری نشاندهنده ی تخریب در عرصه ی جنگل است و این پارسل نیز نزدیکترین پارسل به گاو سرای پاتم واقع در پارسل 108 است و دخالت های زیادی از این طریق در آن انجام شده این نتیجه مورد انتظار است.

پراکنش قطری، ساختار جنگل، ضریب کاهش q ، پایداری