کبری ساز نوروز - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
غلامعلی حشمتی - استادیار گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسین بارانی - استادیار گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
احمد عابدی سروستانی - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی

امروزه دانش رسمی که از حمایت های جدی نهادها و موسسه های علمی و دستگاه های دولتی برخوردار است، از طریق ارتباطات و آموزش و پرورش های رسمی گسترش یافته است. در عین حال مهارت ها و دانش بومیان روستایی و عشایری با وجود سازگاری با شرایط اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی و جامعه روستایی وعشایری از سوی دست اندر کاران توسعه، چندان معتبر شناخته نمیشود ولذا جمع آوری این دانش ضروری است. در این تحقیق به بررسی دانش بومی بهره برداران در مراتع ییلاقی منطقه حفاظت شده قرخود با هدف شناخت این دانش جهت به کارگیری آن در مدیریت صحیح و بهینه از مراتع پرداخته می شود. ییلاق های مورد مطالعه جزء مراتع منطقه حفاظت شده قرخود می باشند که در 40 کیلومتری شهرستان آشخانه واقع شده است. در این پژوهش از روش تحقیق کیفی استفاده شده است. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز با استفاده از مصاحبه و مشاهده(مشارکتی) انجام گرفت. اطلاعات جمع آوری شده که ابتدا در فیش ها درج شده بودند مورد بررسی قرار گرفتند و سپس با استفاده از کد گذاری باز، تعداد 5 مفهوم کلیدی از بین آنها استخراج گردید. در نهایت با بررسی مفاهیم به دست آمده و ارتباط بین آنها، اطلاعت تفکیکشده استخراجی به عنوان دانش بومی بهره برداران منطقه در نظر گرفته شد. یافته ها در این تحقیق شامل دانش بومی مربوط به مدیریت دام می باشد که خود نیز به دانش بومی مربوط به مدیریت گله (تفکیک گره یا لنگه) و دانش بومی مربوط به سیستم چرای روزانه دام تقسیم می گردد.

دانش بومی، بهره برداران، مراتع ییلاقی، مدیریت دام، منطقه حفاظت شده قرخود