یوسف غلامی سفر - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

با توجه به تاریخ دیرین شناخت مجهولات در زندگی بشر، نحوه و روش شناخت این مجهولات نیز از قدمتی دیرین برخوردار است. روش اصطلاحی است که امروزه برای توصیف مجموعه طرقی که انسان را به کشف مجهولات هدایت میکند، مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از مجهولات انسانی شناخت همین روشهایی میباشد که انسان را از جهل به شناخت و دانایی میرساند و این نوع شناخت را با اصطلاح روش شناسی تبیین میکنند. به عبارتی روش راهی است که محقق جهت رسیدن به شناخت، علم و دانایی از آن استفاده میکندو روششناسى خود علمی است که روشهای موجود برای رسیدن به شناخت و علم را بررسی مینماید. در مکاتب علمی امروزی روشهای مختلفی برای رسیدن به مقصود وجود دارد، که علیرغم وجود نقاط مثبت و منفی در هر کدام، پیروان آن مکاتب بر روش مورد نظر مکتب خویش تعصب می ورزند. هدف این مقاله بررسی روششناسی قرآن کریم برای دستیابی به علم در معنای دانستن و شناخت میباشد که به روش اسنادی انجام میگیرد. روششناسی خود بطور مستقیم با موضوع شناخت مرتبط بوده و شناخت یک موضوع خاص، روش و ابزار خاص خود را می طلبد. از طرف دیگر موضوعات مورد بررسی خود از هستیشناسی و ماهیت موضوعات شناخت متاثر می باشند. بعبارت دیگر نحوه نگرش انسانها به موضوعات، تعیین کننده قلمرو دانایی آنها به آن موضوع بوده که همه این موارد تعیین کننده چگونگی کسب شناخت انسانها نسبت به مجهولات مورد نظر میباشند. علم در معنای دانستن و شناخت به همراه مشتقات آن که بارها در قرآن کریم به کار رفته است، از روشهای مختلفی قابل حصول است. بطور کلی علم و شناخت انسانی با هدف رساندن انسانها به سعادت و کملا، ازدیدگاه قرآن با سه روش حسی، عقلی و قلبی انجام میگیرد.

روش، روش شناسی، شناخت، علم، قرآن