سیده نرجس عمرانی - دانشگاه الزهرا
فاطمه روشان
زینب موسوی

نظام خانواده یکی از اصلی ترین نهادهای جامعه ی بشری است و رشد وتعلای آن در گرو خانواده است. از جمله مباحث مربوط به خانواده، موضوع قوامیت، سرپرستی مرد بر زن، دایره شمول قوامیت، ولایت مرد بر زن و... است. در این نوشتار در پی آن هستیم تا دامنه قوامیت را از نظر گاه آثار ومتون علامه طباطبایی این اندیشمند جهان اسلام ومفسر قرآن کریم بررسی نماییم. در این مقاله از روش کیفی، و از تکنیک تحلیل محتوا سود برده ایم. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که تاکنون برای دامنه و دایره شمول قوامیت تفاسیر متعددی نوشته شده است. عده ای دایره قوامیت را شامل تمامی حیطه ها ی امر ونهی شوهر دانسته، وعده ای از جمله علامه طباطبایی که بررسی دیدگاه ایشان موضوع پژوهش می باشد؛ قوامیت را این میزان در محیط خانواده بسیط نمی شمارد. ایشان درباره ی روابط همسران هیچ گاه مقصود از قوامون را ملازم با حق سلب آزادی حقوق فردی واجتماعی زن نمی داند؛ بلکه اطاعت زن از شوهر را به روابط زناشویی وامور مربوط به استمتاع خلاصه می کند. در یک نتیجه کلی می توان بیان کرد که از دیدگاه صاحبنظران از جمله علامه طباطبایی ریاست مرد بر خانواده پذیرفته شده است. اما در محدوده ی این ریاست ونیز در شرایط آن اتفاق نظر وجود ندارد.

قوامیت، زنان، خانواده، علامه طباطبایی، تحلیل محتوا