علیرضا شیرزاد - دانش آموخته حوزه علیمه قم، کارشناس ی ارشد روانشناسی اسلامی - دانشجوی دکتری تخصصی قرآن و متون اسلامی دانشگاه معارف اسلامی قم

خداوند متعال در قرآن کریم نسبت به مسلاه جهاد علاوه بر اینکه بصورت مستقیم به پیامبر اکرم(ص) فرمان داده که در میان مسلمانان برای شرکت در مبارزه و جهاد انگیزه سازی نماید که لابته تنها موردی است که خداوند با واژه مستقیم انگیزشی به پیامبر اکرم(ص) فرمان انگیزه سازی داده است، از روش هایی نیز در دعوت به جهاد استفاده نموده که سبب تقویت انگیزه در انجام جهاد می شود. به همین جهت پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل روانشناختی این شیوه های انگیزشی بر اساس آیات قرآن و احادیث و نیز استخراج مولفه های مفهومی واژه تحریض انجام شده است. روش بکار رفته در این پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده است که ابتدا لغت تحریض از منظر لغت شناسان مفهوم شناسی شده و پس از کشف مولفه های آن، شیوه های موجود در قرآن کریم که به منظور تقویت انگیزه جهاد بیان شده اند استخراج و با نگاه روانشناختی در راستای اهداف انگیزشی شان مورد تحلیل و تبیین قرار گرفته اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که واژه تحریض هشداری است که تسریع در عمل را از مخاطب خواسته و با دو روش تزیین و تسهیل انجام می شود. همچنین روش های بکار رفته در قرآن نیز بر اساس مولفه های لغوی آن بوده که بیان پاداش های اخروی جهاد به عنوان تزیین عمل و نیز روش های بیان توانایی های رزمندگان و نیز ضعیف انگاری دشمن نیز در راستای آسان انگاری و تسهیل در عمل صورت می گیرد.

انگیزش، جهاد، تحریض، آسان انگاری، مفهوم شناسی