مهدی مسافری - کارشناس شرکت سازه پردازی ایران
محمد رستمی - سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
حسین جمشیدی - مدیر گروه سد و سیلاب شرکت آب منطقه ای گلستان
افراسیاب میرزایی - مدیر طرح های توسعه منابع آب منطقه ای گلستان

شهرستان آق قلا در استان گلستان طی سال های مختلف مورد هجوم سیلاب رودخانه گرگان رود قرار گرفته است. کاهش حداکثر دبی و حجم سیلاب قبل از ورود به شهر توسط سازه های هیدرولیکی از راهکارهای کاهش مخاطرات سیل در این منطقه می باشد. به همین منظور در این مقاله طرح احداث بند انحرافی آقدکش و کانال انحراف جریان به مخازن ذخیره سیلاب آق قلا مورد بررسی قرار گرفته است. در سال 1392 عملیات اجرایی احداث بند انحرافی در محدوده روستای آق دکش آغاز گردید. از تاسیسات جانبی این بند می توان به کانال آب بر بطول حدود 12 کیلومتر اشاره نمود که جریان سیلاب را به مخازن ذخیر سیلاب پیش بینی شده منتقل می نماید. با اجرای این بند،شهر آققلا و روستاها و شهرهای مجاور رودخانه در پایین دست از خطر سیلاب در امان خواهند بود. طول این بند 45 مترو عرض کف کانال سیلاب بر 8/5 متر و به صورت یک مقطع مرکب می باشد. در شرایط سیلابی، دریچه های قطاعی عملکرده و جریان مازاد بر گنجایش رودخانه در پایین دست را به سمت کانال آب بر منتقل می نماید.حداکثر ظرفیت انتقال آب توسط کانال حدود 150 مترمکعب بر ثانیه می باشد. در این تحقیق، با استفاده از مدل دوبعدی HEC-RAS و در دو شرایط باز و بسته بودن دریچه های قطاعی بند انحرافی، اقدام به شبیه سازی عملکرد بند در میزان جریان انحراف یافته به داخل کانال سیلبر پرداخته شده است

شبیه سازی ، مدل دوبعدی،HEC RAS، بند انحرافی کانال انحراف ، شهر آق قلا