محمد رستمی - استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری،سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی

ورود تنه درختان به رودخانه ها و انتقال آنها به پایین دست در مواقع سیلابی باعث تجمع و انسداد دهانه پل ها و درنتیجه کاهش ظرفیت عبور سیلاب آنها می شود. عدم توجه به این مسئله در طراحی سازه های تقاطعی بویژه پل ها موجب می گردد تا در مواجه با تنه درختان سریعا مسدود شده و شرایط را برای ورود سیلاب به اراضی حاشیه رودخانه فراهم می آورند. بنابراین ضرورت دارد تا در رودخانه هایی که با مشکل ورود دختان در مواقعسیلابی مواجه می باشند ملزومات لازم در طراحی سازه های تقاطعی آنها تغییر نماید. ازآنجاکه بررسی چنین مکانیزمی در طبیعت و زمان وقوع سیلاب بسیار مشکل است، بنابراین ضرورت دارد تا حرکت تنه درختان در طول مسیر رودخانه و تاثیر ساختار سازه های هیدرولیکی تقاطعی بر تله اندازی آنها درنتیجه مطالعات آزمایشگاهی، مورد بررسی قرار گیرد. به همین منظور در این مقاله، فرآیند انسداد دهانه پل ها توسط الوار شناور به صورت آزمایشگاهی در یک کانال مستطیلی باقابلیت تغییر شیب بررسی شده است. آزمایش ها بر اساس تغییر طول الوار شناور، تغییر ساختار ظاهری تنه (صاف و یا با شاخه)، نحوه ورود الوار به کانال (به صورت تجمعی یا تکتک)، تغییر در تراز سطح جریان آب بالادست پل انجام پذیرفت.

سازه پل، تنه درختان، احتمال انسداد، مدل آزمایشگاهی