نیکی ایوبی زاده - دانشجوی دکتری رشته زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان، ایران
قنبر لایی - استادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، سمنان، ایران
مجید امینی دهقی - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
جعفر مسعود سینکی - استادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، سمنان، ایران

به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول پاشی ترکیب نانو کلات آهن و اسید فولویک بر عملکرد دانه و ترکیب اسیدهای چرب روغن دانه دو رقم کنجد، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شاهد اجرا شد. عامل اصلی آزمایش شامل، تنش خشکی در سه سطح آبیاری کامل (شاهد)، آبیاری تا 50 درصد دانه بندی و گلدهی، عوامل فرعی شامل محلول پاشی در چهار سطح با ترکیبات نانو کلات آهن و اسید فولویک در دو رقم دشتستان و هلیل بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش عملکرد و همچنین میزان روغن دانه گردید. بیشترین عملکرد دانه در آبیاری کامل (3/2303 کیلوگرم در هکتار) و محلول پاشی با ترکیب نانو کلات آهن با اسید فولویک (4/2246 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. رقم هلیل در مقایسه با رقم دشتستان، دارای بیشترین میانگین صفات تعداد کل کپسول (19/81)، تعداد دانه در بوته (1/4786)، وزن هزار دانه (21/3 گرم)، عملکرد دانه (7/2172 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (6/13534 کیلوگرم در هکتار) بود. بیشترین عملکرد روغن و عملکرد پروتئین در آبیاری کامل و قطع آبیاری در 50 درصد دانه بندی مشاهده شد. قطع آبیاری در 50 درصد گلدهی و دانه بندی در مقایسه با تیمار شاهد بیشترین میزان اسیدهای چرب اولئیک و لینولئیک را داشت، ولی بیشترین میزان اسیدهای چرب پالمتیک و استارئیک در تیمار آبیاری کامل (86/10 و 73/10 درصد) به دست آمد. رقم هلیل دارای بالاترین میزان اسیدهای چرب غیراشباع و رقم دشتستان دارای بالاترین میزان اسیدهای چرب اشباع بود.

اسیدهای چرب, پروتئین, عملکرد بیولوژیک, کپسول, وزن هزار دانه