زهرا مهدی زاده - گروه معماری، موسسه آموزش عالی عرفان، کرمان، ایران
منصور نیک پور - گروه معماری، واحد بم، دانشگاه آزاد اسلامی، بم، ایران

یکی از ویژگی های مهم در معماری ایرانی – اسلامی ایجاد حریم فضایی و حفظ محرمیت فضاهای داخلی ساختماناز فضای بیرونی بوده است. اما با گذشت زمان و ورود فرهنگ غربی به ایران رفته رفته ویژگی های گذشته خود را مانندایجاد حریم فضایی را از دست داده و یا کمتر به چنین مواردی توجه شده؛ همین امر دلیلی بر بحران هویت موجود درساختمان های امروزی و همچنین بروز هویت های چندگانه در معماری امروز ایران می باشد. تحقیقات اخیر در رابطه باپیش بینی حریم فضایی در مسکن سنتی و معاصر و بررسی تفاوت های آن ها نشان می دهد که در دوران معاصر تحولیچشمگیر در حریم فضایی مسکن معاصر به وجود آمده است و همین موضوع باعث شده تا برخی از صاحب نظران، معماریحال حاضر ایران را به بی هویتی تعبیر کنند؛ اما تفاوت حریم فضایی برای بناهای مسکونی در دو شهر از ایران با آب و هوایی مخالف با استفاده از مدل تحلیلی BDSR به طور دقیق مشخص نشده است. هدف از پژوهش حال حاضر بررسی تفاوت های حریم فضایی و همچنین سلسه مراتب دسترسی از فضایی به فضای دیگر در دو بنا با دو اقلیم کاملا متفاوت در کشور ایران می باشد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و تجزیه و تحلیل اطلاعات از نوع کمی با استفاده از مدل تحلیلی BDSR در خانه های سنتی اقلیم معتدل و مرطوب شمال ایران و اقلیم گرم و خشک در نواحی مرکزی فلات ایران خواهد بود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تفاوت در اقلیم و آب و هوای منطقه ای بر روی حریم فضایی و سلسه مراتب و قرارگیری فضاهای بناهای مسکونی تاثیر گذار خواهد بود.

بناهای مسکونی، حریم فضایی، سلسله مراتب، اقلیم معتدل و مرطوب، اقلیم گرم و خشک، مدل تحلیلی BDSR