حیدر بابانسب - استادیار و عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند و رباط کریم
مرضیه شیردل - دانشجوی دکتری مدرسی معارف گرایش تاریخ وتمدن اسلامی

پس از واقعه کربلا دو نوع مبارزه علیه حاکمان وقت صورت گرفت؛ یکی مبارزه منفی از سوی ائمه اطهار (ع) که وظیفه اصلیخود را احیای هویت دینی و زدودن بدعت ها از دین می دانستند. و در کنار آن، و دیگری مبارزه مسلحانه و قیام به سیف که عده ایاز شیعیان، آن را وظیفه خود دانستند و جنبش هایی چون قیام توابین، قیام مختار و قیام زید را پدید آوردند. دراین جنبش هاعواملی همچون مبارزه با ظلم خلفا، اجرای عدالت وبازگشت به کتاب و سنت و رضایت اهل بیت (ع) محور دعوت مردم بوده است.در این مقاله با ارائه شواهد تاریخی و روایی به جایگاه و تاثیر امر به معروف و نهی از منکر در این جنبش ها پرداخته شده است.

امربه معروف، نهی از منکر، زید بن علی، توابین، مختار ثقفی