ندا مرادی - کارشناس آزمایشگاه کنترل غذا و داروی معاونت غذا و داروی ارومیه
سامال یگانه زارع مرجل - کارشناس آزمایشگاه کنترل غذا و داروی معاونت غذا و داروی ارومیه
امیر رحیمی راد - مدیر آزمایشگاه کنترل غذا و داروی معاونت غذا و داروی ارومیه
خسرو قاسملو - کارشناس آزمایشگاه کنترل غذا و داروی معاونت غذا و داروی ارومیه
دانش محمدی - کارشناس آزمایشگاه کنترل غذا و داروی معاونت غذا و داروی ارومیه

تقلب در مواد غذایی عبارت است از مخلوط کردن مواد غذایی با مواد ارزان تر، پنهان کردن کیفیت، فروختن مواد غذایی فاسد، جایگزین کردن و تغییر مواد اصلی با مواد دیگر، تعویض بر چسب یا چسبانیدن بر چسب عوضی، و افزودن مواد سمی. در این پژوهش هدف شناسایی تقلبات فلفل سیاه و زردچوبه ( 40 نمونه از هر مورد) با استفاده از روش آنالیز آماری چند متغیره بود. نمونه های جمع آوری شده با شاخص های کمی وکیفی اندازه گیری شد. تقلبات هر کدام در سه غلظت 1 ،% 5 % و 10 % به 10 نوع فلفل سیاه و 10 نوع زردچوبه طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تشخیص نوع و غلظت تقلب از اندازه گیری ویژگی های شیمیایی و تجزیه دستگاهی به همراه روش های آنالیز آماری چند متغیره استفاده شد. برای طبقه بندی نوع و غلظت تقلب، 7 ویژگی در زردچوبه و 10 ویژگی در فلفل سیاه اندازه گیری شد. طبقه بندی ادویه های تقلبی هرکدام در 10 گروه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از کاهش ابعاد متغیرها و مشخص شدن مولفه های اصلی، در زردچوبه ابتدا هر 7 مولفه برای طبقه بندی استفاده شد که بهترین طبقه بندی نوع و غلظت تقلب (با درصد طبقه بندی صحیح 95 %) به دست آمد. طبقه بندی نوع و غلظت تقلب با حذف برخی از مولفه ها قدرت تمایز به 5 / 97 % رسید. در فلفل سیاه بر روی 8 مولفه آنالیز انجام گرفت (بدون آزمون های رطوبت و سرب) برای طبقه بندی استفاده شد کهبهترین طبقه بندی نوع و غلظت تقلب (با درصد طبقه بندی صحیح 100 %) به دست آمد. طبقه بندی نوع و غلظت تقلب با حذف برخی از مولفه ها نیز به 100 % رسید. نتایج نشان داد که تجزیه و تحلیل افتراقی روش های تجزیه و تحلیل نمونه های تقلبی ادویه می تواند برای تشخیص سریع تقلب در ادویه جات استفاده شود.

تقلب، زردچوبه، فلفل سیاه، آنالیزهای آماری چند متغیره