ابوذر ناصحی - استادیار گروه ارتباط تصویری، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اصفهان

کتابالحشایش(نسخه گرانقدر محفوظ درگنجینه آستان قدس)ترجمه عربی مهران بن منصور بن مهران از روی ترجمه سریانی حنین بن اسحاق عبادی 194-260) ه.ق)،تالیف نام دیوسکوریدس پزشک،گیاه شناس وداروشناس یونانی به درباره خوراکیهای درمانی و به ویژه داروهای ساده یامفردکانی،جانوری و به ویژه گیاهی است. دیوسکوریدس در تمدن اسلامی به دیوسقوریدس شهرت دارد.دراین مقاله سعی برآن است ضمن معرفی این نسخه نفیس به تحلیل وبررسی تصویرسازی آن از منظرعلمی و هنری پرداخته وتاثیر آن را بر نسخه های پس از آن به ویژه نسخه های عهدصفوی (الحشایش مجلس، الحشایش کاخ گلستان و الحشایش سن پترزبورگ) مورد بررسی قرار گیرد.توجه انسان عهد صفوی به مفردات دارویی و پزشکی قدیم و همچنین پیشرفت در حوزه کتاب آرایی و تصویرسازی منجر به فراهم آمدن نسخه های متعدد الحشایش شده است.نسخه آستان قدس به عنوان اولین نسخه الحشایش از ترجمه عربی مهران ابن منصور (البته تا زمان نگارش این مقاله) جایگاه منحصر به فردی در تاریخ تصویرسازی علمی شرق جهان اسلام دارد.نگارنده ازطریق مطالعه تطبیقی نسخه ها درکنارتوصیف وتحلیل تاریخی تصاویر به نتایج تحقیق دست یافته است.

الحشایش آستان قدس، دیوسکوریدس ، تصویرسازی علمی، عهد صفوی