مهدی جعفرزاده - دانشجوی دکتری، کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مهران رضوانی - دانشیار، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
علی داوری - استادیار، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

بیشتر اعضای خوشه های صادراتی کشور را بنگاه های کوچک و متوسط تشکیل می دهند. بررسی پژوهش ها نشان می دهد تاکنون چارچوب منسجمی در خصوص توسعه بین المللی خوشه های صادراتی کشور ارائه نشده است، از این رو پژوهش حاضر با توجه به عدم موفقیت فراگیر خوشه های صادراتی کشور در بازارهای بین المللی با تاکید بر رویکرد اکتشافی و بهره گیری از نظرات خبرگان این حوزه و استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری، الگویی برای بکارگیری استراتژی رقابت همکارانه در بین المللی سازی خوشه های صادراتی کشور ارائه نموده است. پژوهش حاضر در حوزه بکارگیری استراتژی رقابت همکارانه هم از نظر توسعه چارچوب و هم به لحاظ روش شناسی دارای نوآوری است. این پژوهش در سال 1397 انجام گردیده و با معرفی پانزده عامل موثر، الگوی پیشنهادی را در سه سطح مختلف توسعه داده است. مطابق با این الگو با اولویت ترین عوامل تاثیرگذار در توسعه بین المللی خوشه های صادراتی کشور دو عامل شناخت عمومی خوشه ها از محیط بازارهای صادراتی و انعقاد قرارداد و تفاهم نامه های تجاری بین المللی توسط آنها می باشد که در سطح سوم الگوی پیشنهادی قرار دارند، در حالی که سه عامل سطح دوم یعنی مدیریت تعارضات اعضای خوشه ، تحلیل روندهای موجود در بازارهای بین المللی و تحلیل جذابیت های بازارهای بین المللی توسط خوشه در درجه اهمیت بعدی نسبت به دو عامل قبلی قرار دارند. ده عامل تعیین شده در سطح اول الگوی پیشنهادی از جمله تدوین استراتژی و برنامه های عملیاتی صادرات، توسعه فرهنگ همکاری و کارگروهی و ... از اولویت های بعدی در این زمینه محسوب می شوند.

استراتژی رقابت همکارانه, بین المللی سازی, کسب و کارهای کوچک و متوسط, خوشه های صادراتی, مدل سازی ساختاری تفسیری