سحرناز برنگی - دانشجوی دکتری فلسفه هنر دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال

در فلسفه و عرفان ایرانی مساله زیبایی شناختی و امر زیبا یکی از دیرپاترین موضوعات مورد مطالعه فلاسفه و عرفای بنام ایرانیبوده است. بخش بزرگی از این فلاسفه امر زیبا را زاییده ی حق تعالی و در نتیجه منشا و سرچشمه زیبایی را خداوند می دانستند.در واقع از نظر فلاسفه ای چون ابن سینا و سهروردی، زیبایی منبعث از واجب الوجود می باشد. اما پرسشی که برای اکثر این فلاسفهو عرفا مطرح می شد حول این محور بود که چگونه می توان امر زیبا را کشف و تعریف کرد در جهان ایرانی- اسلامی ما با سه جریان فلسفی عمده روبرو بودیم: جریان نخست که ابن سینا نماینده حقیقیاش بود، مکتب فلسفی مشاء نام داشت که بر اساسآموزه های استدلالی و تجربی ارسطو شکل گرفته بود. مکتب دوم را سهروردی پایه گذاری کرد که به نام مکتب اشراق معروف استو مکتب فلسفی سوم هم از حوزه ی اصفهان برآمد که به نام حکمت متعالیه مشهور است و ملاصدرا عالی ترین نماینده فلسفی آناست. این تحقیق برآنست تا ضمن بررسی دیدگاه ابن سینا و سهروردی در باب امر زیبا، رابطه و نسبت آن با معرفت حسی واشراقی را واکاوی و بررسی نماید.

امر زیبا، معرفت حسی، معرفت اشراقی، سهروردی، ابن سینا، فلسفه ی مشاء، فلسفه ی اشراق