عزت اله قدم پور - دانشیار، گروه روان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
هوشنگ گراوند - استادیار، گروه روان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
سعیده سبزیان - دکترای روان شناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

این پژوهش، با هدف بررسی راه کارهای موثر نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس از نظر دانش آموزان پایه­ی سوم دوره­ی متوسطه­ی دوم استان همدان صورت پذیرفته است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی و رویکرد آن نیز کاربردی است. جامعه­ی آماری شامل دانش­آموزان پایه­ی سوم دوره­ی متوسطه­ی دوم استان همدان (35977) بوده که در سال تحصیلی 86-1385 مشغول به تحصیل بودند؛ با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 450 نفر از آنان به صورت نمونه­گیری طبقه­ای نسبی انتخاب شدند. ابزار اندازه­گیری پرسشنامه­ی محقق ساخته روا و پایا بوده و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی بررسی و تحلیل شد. عمده ترین یافته های پژوهش بیانگر آن است که: 1. از نظر دانش آموزان، در میان راه کارهای تربیتی موثر بر نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس، راه کار استفاده از آیات و روایات مربوط به ایثار و شهادت در کتب درسی با میانگین 11/4 بیشترین و راه کار به کارگیری آزادگان، جانبازان و خانواده های شهدا در کار تدریس در سطوح مختلف دبیرستان با میانگین 08/3 کمترین تاثیر را دارند. 2. در میان راه کارهای اجتماعی موثر بر نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس، راه کار تدارک اردوهای زیارتی و سیاحتی رایگان برای دانش­آموزان و ایراد سخنرانی­های مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت در این اردوها با میانگین 42/4 بیشترین و راه کار ارائه امتیازهای قانونی به کسانی که در زمینه فرهنگ ایثار و شهادت فعالیت می­کنند با میانگین 3/3 کمترین تاثیر را دارند. به طورکلی می توان گفت که از دیدگاه دانش آموزان، راه کارهای تربیتی و اجتماعی نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس به میزان بیش از متوسط (زیاد) موثرند.

فرهنگ ایثار و شهادت, دوره متوسطه, راه کارها, نهادینه سازی