زهره بوالحسنی - دانش آموخته کارشناسی ارشد شیمی و حاصلخیزی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
عبدالمجید رونقی - دانشگاه شیراز
رضا قاسمی - دانشیار بخش علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
مهدی زارعی - دانشیار بخش علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

به­منظور بررسی اثرات کاربرد شوری، منابع ماده آلی و باکتری محرک رشد بر وزن تر و خشک اندام هوایی و غلظت برخی عناصر اندام هوایی اسفناج، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح کلرید سدیم (شاهد 0(S0)، 2(S2) و 4(S4) گرم نمک در کیلوگرم خاک به ترتیب معادل 7/0، 8 و 8/16 دسی زیمنس بر متر)، پنج سطح مواد آلی (شاهد 0%(OM0)، 5/0% (RS0.5) و 1% (RS1) درصد وزنی پوسته برنج  و 5/0% (Bi0.5) و 1% (Bi1) درصد وزنی بیوچار پوسته برنج) و دو سطح باکتری (بدون (P0) و با باکتری (P1) ) بود. نتایج نشان داد با افزایش کلرید سدیم (شوری)، وزن خشک اندام هوایی به طور معنی­داری افزایش یافت. اما غلظت نیتروژن، فسفر، کلسیم و منیزیم اندام هوایی گیاه به طور معنی­داری کاهش یافت وبر عکس، غلظت سدیم به طور معنی­داری زیاد شد. با کاربرد منابع مواد آلی، وزن تر و خشک اندام هوایی و غلظت عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، سدیم و منیزیم اندام هوایی افزایش معنی­داری پیدا کرد. افزودن باکتری سودوموناس فلورسنس نیز سبب افزایش معنی­دار وزن تر و خشک و غلظت عناصر اندام هوایی اسفناج گردید. با توجه به نتایج به دست آمده در این تحقیق می­توان نتیجه گرفت که استفاده از مواد آلی به عنوان یک ماده اصلاح کننده خاک و منبع غنی از عناصر غذایی، می­تواند تا حد زیادی سبب افزایش فراهمی عناصر غدایی در گیاه اسفناج شود و همچنین کاربرد باکتری سودوموناس فلورسنس به عنوان کود زیستی می­تواند در شرایط تنش شوری سبب بهبود رشد و افزایش غلظت برخی عناصر غذایی در اندام هوایی اسفناج شود.کاربرد ماده آلی و باکتری )در  تیمار غیر شور) نیز غلظت عناصر غذایی و عملکرد گیاه را  افزایش داد.  قبل از هر گونه توصیه­ایی  نتایج آزمایش حاضر بایستی در شرایط مزرعه نیز تایید گردد.

مواد آلی, پتانسیل اسمزی, عناصر غذایی, سودوموناس فلورسنس