علی مهرابی - استادیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان

 گاز رادون یکی از عوامل اصلی سرطان ریه محسوب می­شود، انتشار این گاز در منابع آبی می­تواند باعث مخاطرات زیست محیطی عمده­ای شود. هدف از این تحقیق اندازه­ گیری غلظت گاز رادون محلول درآب­های زیرزمینی دشت جیرفت و تعیین ارتباط آن با گسل­های فعال در منطقه است. در این راستا 40 نمونه آب از چا­ه­ های محدوده دشت جیرفت تهیه و با استفاده از دستگاه RAD7 غلظت گاز رادون محلول در آنها محاسبه شد. طبق نتایج بدست آمده 67 درصد از چاه­های منطقه مورد مطالعه دارای غلظت گاز رادون بیش از حد مجاز هستند. با انجام عملیات درونیابی، نقشه پهنه ­بندی میزان غلظت گاز رادون تهیه شد و منطقه مورد مطالعه به چهار کلاس بسیار بالا، بالا، متوسط و کم به لحاظ غلظت گاز رادون طبقه­ بندی شد. به طوری­که منطقه ­ای در حدود 54000 هکتار در محدوده با غلظت بالا و خیلی بالا قرار دارد. در این بین شهر جیرفت در بخش غلظت بالای گاز رادون قرار گرفته است. جهت تعیین ارتباط بین غلظت بالای گاز رادون و گسل­های منطقه از روش وزن­ های نشانگر استفاده شد. نتایج حاصل از این روش نشان­ می­دهد که بین چا­ه­ های دارای غلظت بالا و خیلی بالای گاز رادون و گسل­های اصلی منطقه ارتباط بالایی وجود داشته و به لحاظ کمی بیشترین ارتباط در فاصله 1000 متری از گسل­ها به دست آمد و با فاصله گرفتن از امتداد گسل­ها این ارتباط نیز کمتر می­شود.

منابع آب, مخاطرات زیست محیطی, روش وزن های نشانگر, آشکارساز RAD7, جیرفت