ناصر حاجی زاده ذاکر

کشتیرانی و فعالیت های جنبی آن به عنوان یکی از عوامل اساسی در آسیب رساندن به محیط زیست دریایی، کیفیت آب، زیستگاه های دریایی و جاذبه های ساحلی شناخته می شود. در این رابطه لکه های نفتی، تخلیه آب توازن، رنگ های ضد خزه، تخلیه مواد زائد کشتی ها به دریا، لایروبی بنادر وعملیات بندری عوامل مشارکت کننده می باشند. نتایج تحقیقات جهانی نشان داده است که تخلیه مواد زائد تولید شده در کشتی ها به دریا از عوامل اصلی آلودگی دریایی می باشد، پرداختن به آن دارای اولویت بوده و تهیه مقررات و دستورالعمل های مربوطه برای جلوگیری و یا کاهش آلودگی دریایی برای حفاظت از محیط زیست دریایی ضروری می باشد. چهارچوب توافق بین المللی برای کنترل آلودگی دریایی را کنوانسیون بین المللی برای جلوگیری از آلودگی دریا ناشی از کشتی ها (مارپول) تشکیل می دهد. کنوانسیون بین المللی مارپول با هدف حذف کامل آلودگی محیط زیست دریایی ناشی از تخلیه نفت و سایر مواد مضر از کشتی ها و به حداقل رساندن اینگونه تخلیه ها به تصویب سازمان بین المللی دریانوردی رسیده است. این کنوانسیون در سال 1973 به تصویب رسید و در سال 1978 اصلاح شد و اینک با عنوان مارپول 78/73 شناخته می شود. کنوانسیون مارپول 78/73 دارای 6 ضمیمه می باشد که شامل مقررات مربوط به پیشگیری ازآلودگی های ناشی ازموادزایدتولیدشده وکالاهای خطرناک کشتی هامی باشد. علاوه بر مقررات اشاره شده در ضمیمه های مارپول ، کنوانسیون شامل مقررات مربوط به بازرسی از کشتی ها با هدف کنترل رعایت الزامات کنوانسیون توسط کشتی ها می باشد. بعلاوه، بنا بر مقررات مارپول نگهداری سوابق عملیات اجباری می باشند. این سوابق امکان بازرسی مسئولین از موارد نقض مقررات را امکان پذیر می سازد. کنوانسیون مارپول همچنین بر ایجاد تاسیسات و امکانات دریافت مواد زائد از کشتی ها در بنادر و ترمینال ها تاکید دارد. ضمائم مارپول به شرح ذیل می باشند: ضمیمه 1: مقررات برای جلوگیری از آلودگی نفتی ضمیمه 2: مقررات برای کنترل آلودگی ناشی از مواد مایع سمی که بصورت فله حمل می شوند ضمیمه 3: مقررات برای جلوگیری از آلودگی توسط مواد مضر حمل شونده در دریا بصورت بسته بندی شده در کانتینر ها، تانکر های قابل حمل و یا واگن های مخزنی جاده ای و یا ریلی ضمیمه 4: مقررات برای جلوگیری از آلودگی توسط فاضلاب کشتی ها ضمیمه 5: مقررات برای جلوگیری از آلودگی توسط زباله کشتی ها ضمیمه 6: مقررات برای جلوگیری از آلودگی هوا توسط کشتی ها

تخلیه , مواد زائد کشتیها