محمد صدیق مرتضوی
لیلی محبی نوذر
پرویز محبی نوذر
ناصر آقاجری
غلامعلی اکبرزاده
سیامک بهزادی
محمد درویشی
فریدون عوفی
مریم سلیمی زاده

هدف از این پژوهش، ارزیابی آلودگی نفتی کل (TPHs) در رسوبات سطحی خورهای خمیر، لافت، یکشبه و تیاب است. بدین منظور، نمونه برداری از رسوبات سطحی در 16 ایستگاه (در هر خور 4 ایستگاه) و به صورت سه بار تکرار در سواحل این خوریات انجام شد. در هر خور نمونه برداری از 4 نقطه ابتدا، وسط، انتها و نقطه اتصال خور به دریا صورت پذیرفت. ویژگی های فیزیکوشیمیایی رسوبات از قبیل دانه بندی و ماده آلی کل (TOM) با استفاده از روش های استاندارد اندازه گیری شد. غلظت هیدروکربن های نفتی کل با استفاده از طیف سنجی فلویورسانس پرتو ماورای بنفش (UVF) تعیین گردید. هیدروکربن های نفتی دامنه تغییرات اندکی را از 53/11 تا 50/2052 نانوگرم بر گرم وزن خشک در فصل تابستان و از50/128 تا 50/4392 نانوگرم برگرم در فصل زمستان، در رسوبات خورهای مورد مطالعه را نشان دادند. میانگین غلظت های تشخیص داده شده برای هیدروکربن های نفتی کل پایین تر از مقدار زمینه خطر زیست محیطی (ng/g 4000) است. بیشترین غلظت آنها در ایستگاه های واقع در خور یکشبه در فصل زمستان مشاهده می شود که احتمالا به دلیل آلودگی ناشی از فعالیت بنادر و شناورهای صیادی است. همچنین ارزیابی خطر زیست محیطی ناشی از آلودگی هیدروکربن های نفتی بر موجودات آبزی با استفاده از شاخص های دستورالعمل های کیفیت رسوب (SQGs) و ضریب آلودگی (Cf) نشان داد که رسوبات مورد مطالعه به جز ایستگاه شماره یک خور یکشبه در فصل زمستان (09/1(Cf=، فاقد هر گونه اثرات بیولوژیکی نامطلوب بر موجودات آبزی هستند. در نهایت نتایج حاصل از تحلیل آماری داده ها نشان داد که پارامترهای فیزیکوشیمیایی رسوبات (دانه بندی و ماده آلی) و هیدروکربن های نفتی کل با یکدیگر همبستگی نداشته که می تواند بیانگر وجود منشا یا عوامل کنترل کننده متفاوت برای هر یک از این پارامترها در رسوبات مورد مطالعه باشد.لغات کلیدی: آلاینده نفتی- زیستگاه میگو- استان هرمزگان- خلیج فارس و دریای عمان