ابراهیم کریمی
اکرم صادقی
غلامرضا صالحی جوزانی

با توجه به کاربرد روز افزون نانوذرات نقره، مطالعه اثرات زیستی ورود چنین موادی به محیط زیست به ویژه بر روی فلور میکروبی ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش نیز نظر به اهمیت این موضوع، دو فرمولاسیون کلوییدی نانونقره با اندازه 1/2 (LS2000) و 9/9 (L2000) نانومتر در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. با توجه به عدم رشد فلور میکروبی در غلظت های بالا هر دو فرمولاسیون (100 تا 2000) در آزمون مقدماتی، غلظت های 0، 5، 10، 25 و 50 پی پی ام در شرایط گلخانه ارزیابی شدند. نمونه-برداری از خاک ناحیه بالک و ریزوسفر کشت شده با پنبه در سه مرحله گیاهچه، تشکیل کاسبرگ و تشکیل غوزه به انجام رسید. نتایج نشان داد فلور میکروبی در درجه اول شدیدا تحت تاثیر اندازه ذرات و در درجه دوم، تحت تاثیر غلظت ذرات نانونقره قرار می گیرد به گونه ای که با کاهش اندازه ذرات و افزایش غلظت به میزان بازدارندگی ذرات نانونقره افزوده می شود. همچنین مشاهده شد بین جمعیت میکروبی در زمان های سه گانه نمونه برداری اختلاف معنی داری وجود دارد. بر اساس داده های به دست آمده، در نمونه های مربوط به خاک بالک تحت تاثیر غلظت های گوناگون هر دو فرمولاسیون به جز غلظت 50 پی پی ام LS2000 رشد باکتریایی دیده شد. در نمونه های مربوط به خاک ریزوسفری نیز به جز در نمونه برداری های دوم و سوم مربوط به فرمولاسیون L2000 تحت غلظت های 25 و 50 پی پی ام رشد باکتریایی دیده نشد که البته این موضوع در مورد فرمولاسیون LS2000 محدودتر بوده و گاهی تنها در تیمار شاهد رشد مشاهده گردید. مطالعه سویه های قارچی، واکنش های متفاوتی به نمایش گذاشت به گونه ای که برخی سویه ها توانستند در هر دو فرمولاسیون درجاتی از تحمل را نشان دهند ولی برخی دیگر از سویه ها تنها در فرمولاسیون L2000 تحمل نشان دادند اما در هیچ یک از غلظتهای فرمولاسیون LS2000 رشدی نشان ندادند. در بررسی میکروسکوب نیروی اتمی بر روی باکتری استرپتومایسس نیز مشخص شد با کاهش اندازه ذرات و افزایش غلظت نانونقره میزان تخریب ساختار باکتریایی افزایش می یابد. نتایج به دست آمده از بررسی فاکتورهای فیزیولوژیکی خاک و همچنین ارزیابی مولکولی فلور قارچی و باکتریایی با سامانه DGGE نشان داد که این نتایج با بررسی های مبتنی بر محیط کشت هم ارز بوده و یکدیگر را تایید می نمایند.واژگان کلیدی: نانونقره، اندازه ذره، غلظت ذره، فلور باکتریایی و قارچی