علی ماهرخ
رجب چوکان
حسن علیشاهی

این مطالعه به منظور ارزیابی پاسخ مقاومت روزنه ای، میزان تعرق در جهت تنظیم دمای کانوپی و عکس العمل لوله ای شدن برگ های برخی از هیبرید های جدید ذرت دانه ای در شرایط تنش خشکی انجام شد. آزمایش در سه سطح آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلی متر تبخیر تجمعی از سطح تشت تبخیر کلاس A و چهار هیبرید سینگل کراس ذرت شامل 706, KSC 705, KSC 704, KSC 703 KSC به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال های زراعی 1394 و 1395 اجرا گردید. کمترین مقاومت روزنه ای و دمای کانوپی متعلق به هیبرید 706 بود که باعث عدم لوله ای شدن برگ های آن در مرحله رشد رویشی حتی در شرایط گرمای ظهر خورشیدی گردید ولی وزن دانه در شرایط تنش ملایم و تنش شدید خشکی در هیبرید 706 نسبت به سایر هیبریدها کمتر بود. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب با میانگین 7/64 و 3/43 تن در هکتار در شرایط آبیاری نرمال و تنش شدید خشکی حاصل گردید. تفاوت عملکرد دانه در هیبرید های مختلف معنی دار نبود ولی بیشترین رطوبت دانه با میانگین 17/61 درصد متعلق به هیبرید 706 بود. براساس نتایج حاصل از این آزمایش به نظر می رسد با توجه به باز بودن روزنه ها در هیبرید 706 و اتلاف رطوبت محیط اطراف ریشه از طریق تعرق، این هیبرید حساس به تنش خشکی باشد و در مناطقی که محدودیت آب آبیاری دارند کشت این هیبرید توصیه نمی شود ولی احتمالا در شرایط فراهمی آب آبیاری در تحمل به تنش گرمایی می تواند هیبرید مناسبی باشد.کلمات کلیدی: تعرق، دمای کانوپی، وزن دانه، تنش گرمایی، هیبرید 706