حمید رهنمون
احمد بایبوردی
محمد محمدی پور
محمد طباطبایی
حسن مسلمی

به منظور غلبه بر شرایط نامساعد محیطی و کاهش هزینه های تولید از طریق دستیابی به پاکوتاهی در درختان زردآلو، پروژه ایدر ایستگاه تحقیقات باغبانی سهند اجرا و فاز اول آن در سال 1389 به پایان رسید. فاز دوم این تحقیق بین سال های 1390 تا 1395 ادامه یافت و در مجموع 12 سال برای ارزیابی اثرات پایه های زردآلوی بذری (شاهد)، میروبالان بذری و میروبالان بذری با میانپایه سنت ژولیین Aروی عملکرد زایشی و رویشی ارقام اردوباد 90 و آیباتان، کلون های شصتمی یک، عسگرآباد و قرمز شاهرود و ژنوتیپ های امیدبخش تحت شماره های 190 و 390 صرف گردید. طرح آماری مورد استفاده بلوک های کامل تصادفی (RCB) با سه تکرار و هفت اصله درخت در هر کرت بود. نتایج نشان دادبین عملکرد رویشی و زایشی ترکیب های پیوندی (تیمارها) اختلاف معنی دار وجود دارد (p≤0.01).پایه میروبالان بذری و میانپایه سنت ژولیین A به غیر از کلون شصتمی یک با سایر پیوندک های زردآلو کاملا سازگار بودند. میانپایه سنت ژولیینAبه درجات مختلف شاخصه های رشد رویشی از جمله ارتفاع ترکیب های پیوندی را کاهش داد ولی بیشترین تاثیر آن با حداقل 30% کاهش ارتفاع روی ژنوتیپ امیدبخش 190 مشاهده گردید. کاهش عملکرد باردهی در واحد درخت این ترکیب پیوندی با افزایش معنی دار کارایی باردهی آن قابل جبران است. در این تحقیق همچنین یک همبستگی مثبت و معنی دار بین قطر پایه و ارتفاع ترکیب های پیوندی زردآلو به دست آمد (R2=0.68**). به استناد کل نتایج به دست آمده می توان پایه میروبالان بذری را جایگزین مناسبی برای پایه زردآلوی بذری بالاخص در شرایط خاک های سنگین و مرطوب به حساب آورد ولی با توجه به برخی موارد استثنایی لازم است از ارایه نسخه کلی برای تمام ارقام زردآلو پرهیز گردد. ضمن بهره مندی از مزایای این پایه، استفاده ترکیبی آن با میانپایه سنت ژولیین A می تواند القای پاکوتاهی و کاهش فواصل کاشت برخی ارقام زردآلو رادر پی داشته واز این طریق سهم قابل توجهی در کاهش هزینه های تولید ایفا نماید.کلمات کلیدیپاکوتاهی، ترکیب پایه پیوندی،عملکرد زایشی، کارایی باردهی، میانپایه