حسین طاهری
یعقوب محمدعلیان
مرتضی گل محمدی
موسی نجفی نیا
امیررضا توکلی
مسعود فیاضی
علی شهریاری
عبداله غفورزاده دباغ

گونه های Colletotrichumعواملبیماری های آنتراکنوز، ریزش میوه پس از گلدهی، لکه اشکی و پوسیدگی پس از برداشت میوه مرکبات می باشند. در سال های اخیر، خسارت حاصل از این بیماری ها در باغ های مرکبات، مخصوصا در شمال کشور در حال افزایش است. با توجه به این که در سال های اخیر تحولات زیادی در رده بندی جنس Colletotrichumصورت گرفته است، این تحقیق به منظور مطالعه عامل بیماری، شناسایی مورفولوژیکی و مطالعه فیلوژنتیکی گونه های Colletotrichumمرکبات ایران، بررسی بیماری زایی آنها و معرفی گونه غالب این جنسانجام شد.برای شناسایی گونه های مختلفColletotrichum،نمونه برداری از باغ های مرکبات استان های گلستان، مازندران،گیلان، فارس، هرمزگان و کرمان صورت گرفت. 313 جدایه از برگ،میوه، شاخه و گل مرکبات جداسازی شدند و خصوصیات ریخت شناسی جدایه ها شامل شکل و اندازه کنیدیوم، شکل اپرسوریوم، رنگ کلنی و وجود یا عدم وجود خار مورد بررسی قرار گرفتند. به علت فراوانی نمونه ها، تعدادی از آنها برای بررسی فیلوژنی و آزمون بیماری زایی انتخاب شدند. در بررسی فیلوژنی چند ژنی بخشی از ژن های CAL،CHS-1و TUB2، برای 13 جدایه انتخابی تکثیر، توالی یابی و با نمونه های موجود در بانک ژن مشابهت یابی (BLAST) شدند و درخت فیلوژنتیکی آنها رسم شد. بر اساس داده های ریخت شناسی و مولکولی پنج گونه Colletotrichumgloeosporioides s.str.، C. fructicola و C. siamenseاز C.gloeosporioides complexو C. karstii و C. novae-zelandiaeاز C.boninense complexشناسایی شدند و C.gloeosporioides به عنوان گونه غالب معرفی شد. تمامی گونه ها غیر از C. novae-zelandiae روی مرکبات بیماری زا بودند.کلیدواژه: ریخت شناسی، بیمارگر، تبارشناسی و گونه مرکب.