مرتضی همتی
مهدی رضایی
عبدالرضا کاوند

در باغداری مدرن اهمیت یکنواختی ژنتیکی به عنوان عاملی مهم در بازارپسندی و توسعه برداشت مکانیزه به خوبی شناخته شده است. بنابراین پایه ها و پیوندک هایی که به اشتباه برچسب گذاری و معرفی شده باشند می توانند در صورت ناسازگاری با شرایط باغ، باغدار را وادار به جایگزینی درختان نموده و از این طریق باعث خسارت بسیاری شوند. همچنین وجود تنوع ژنتیکی در میان درختان به مفهوم تنوع در مراحل نموی درختان بوده که این مساله عملیات داشت (کود دهی، هرس، سمپاشی) و برداشت را برای باغدار بسیار دشوار می سازد. بنابراین شناسایی پایه و پیوندک برای درست معرفی کردن آن ها به باغداران ضروری است. پایه و اساس شناسایی ارقام از طریق نشانگرهای مولکولی، شناسایی چند شکلی در DNA یا پروتیین میان افراد مختلف است. در این تحقیق وضعیت یکنواختی ژنتیکی در نمونه ای از پایه ها و پیوندک-های سیب و هلوی موجود در گلخانه موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال را با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره مورد بررسی قرار گرفت. نشانگرهای مورد استفاده در مورد پایه های GF677، GN و ارقام هلو و شلیل شاملEMPAS02، pacita16، ps12a2، UDA011، UDA036 و EMPAS11 و در مورد پایه های سیب شامل CH01b11، CH01d01، CH01f03a، CH01h11، CH02d10b و CH02e12 بودند. پایه های مورد مطالعه در این تحقیق شامل M.9 و MM.106 در مورد سیب و GF677 و GN در مورد هلو وشلیل بودند. در نهایت نتایج این مطالعه نشان داد که بر اساس دستور العمل های ملی آزمون های تمایز، یکنواختی و پایداری در هلو و شلیل و پایه های سیب، میزان نمونه های خارج از تیپ در جمعیت های مربوط به پایه MM.106 بیش از حد مجاز بود در حالی که جمعیت های مربوط به پایه هایM.9، GF677، GN در وضعیت مطلوبی قرار داشتند.