فریبرز عباسی
علی شینی دشتگل

آبیاری جویچه ای، رایج ترین روش آبیاری در ایران و جهان است که نیشکر در ایران به صورت عمده با این روش آبیاری می شود. مدیریت آبیاری نیشکر به عنوان گیاهی چندساله با نیاز آبی زیاد، از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این مطالعه، با اعمال برخی اصلاحات و گزینه های ساده مدیریتی از جمله تعداد جویچه های شاخص آبیاری، تغییر دبی ورودی و مدت زمان آبیاری در یکی از مزارع کشت و صنعت دهخدا، عملکرد آبیاری جویچه ای در طول یک فصل زراعی ارزیابی و تاثیر عوامل موردنظر بر کاهش مصرف آب و ویژگی های کمی و کیفی نیشکر بررسی شد. در ادامه نیز با استفاده از مدل واسنجی شده ‭WinSRFR ‬بازطراحی آبیاری جویچه ای مزارع انجام شد. بازطراحی با ترکیب های مختلفی از عوامل طراحی شامل دبی ورودی، عمق آب آبیاری، زمان قطع جریان، طول، شیب و فواصل جویچه ها انجام شد. نتایج نشان داد که با اعمال گزینه های ساده مدیریتی، آب مصرفی حدود ‮‭20‬ درصد کاهش و عملکرد نی تغییری نکرد. نتایج بازطراحی مزارع نشان داد که طراحی اولیه آبیاری جویچهصای ایراد اساسی ندارد، ولی بهره برداری از مزارع دارای ایرادهایی است که بخش زیادی از آن با نظارت بیشتر و آموزش کارگران آبیار و کارشناسان قابل رفع است. کلیدواژه: آبیاری نیشکر، ارزیابی، بازطراحی مدل ‭WinSRFR