حجت اله ربانی نسب
مسعود ذاکر
محمدرضا میرزایی
ساسان رجایی
علی دهقانی
محمدعلی آقاجانی
مجید الداغی
مهرداد عباسی
صادق جلالی
سپیده ساجدی
مهدی ایمانی
محمدعلی کلاسنگیانی

قارچ ‭Puccinia graminis f.sp. tritici ‬عامل بیماری زنگ سیاه گندم است. این زنگ یک زنگ دو پایه با سیکل کامل است که میزبان واسط این قارچ گیاه زرشک ‭( Berberis sp.) ‬است وتولید مثل جنسی قارچ بر روی گیاه زرشک صورت می پذیرد. در برخی مناطق که اوردینیوم ها قابلیت زیادی برای بقا در زمستان را ندارد بوته های زرشک بازیدیوسپورهای تولید شده توسط تلیوسپورهای زمستانگذران را پذیرفته و باعث بقای قارچ و انتقال آن به فصل بعد می گردد. در این تحقیق نمونه های آلوده برگ زرشک به جوشهای مشکوک به اسیدیوم از استانهای خراسان شمالی، مازندران، گلستان، سمنان، فارس، لرستان وخراسان جنوبی جمع آوری و گونه میزبان و همچنین ارتباط اسیدیوم ها به زنگ سیاه گندم مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع پنج گونه و هیبرید ‭Berberis vulgaris ‬، ‭B. integerrima ‬ا ‭vulgaris ‬،‭B. integerrima ‬ا ‭cartingia ‬، ‭B. orthobotrys ‬و ‭B. integerrima ‬از زرشک به عنوان میزبان شناسایی شد. از تلقیح اسیدیوسپورها روی ارقام گندم حساس فقط دو مورد زنگ سیاه شناسایی شد. با مطالعات میکروسکوپی سه گونه ‭Puccinia magelhaenica‬، ‭P. brachypodii s.lat. ‬و ‭Aecidium berberidis ‬شناسایی شدند که هیچکدام عامل زنگ های غلات و بویژه زنگ سیاه نیستند. لغات کلیدی: زرشک، زنگ سیاه، گندم، میزبان واسط