ابراهیم فراهانی
رضا حبیبی
علی اشرف جعفری
بهنام میرکریمی
فرزاد قمقامی
بهناز علیجانپور

چکیده:طرح جمع آوری، شناسایی، ارزیابی و حفاظت بذر گیاهان دارویی استان تهران به منظور تکمیل و تقویت بانک ژن گیاهی از سال 1387 تا 1391 به مدت 5 سال در مناطق مختلف استان تهران اجرا گردید. برای جمع آوری بذر گیاهان دارویی، مناطق مختلف استان به حوزه های کاری متفاوتی تقسیم و هر سال در یکی از این مناطق در موعد مقرر کار جمع آوری بذر صورت گرفت. برخی اطلاعات از قبیل نام علمی گونه، محل جمع آوری، تاریخ جمع آوری ، ویژگی های رویشگاه از قبیل شیب، جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، اقلیم، ویژگی های خاک، تیپ گیاهی و گونه های همراه بر اساس فرم اطلاعات جمع آوری نمونه بذر ثبت شدند. در طی مدت زمان اجرای طرح تعداد 415 نمونه بذر جمع آوری گردید. نمونه های مذکور متعلق به 72 گونه، 48 جنس و 19 تیره می باشند. نتایج حاصل بیانگر این است که گیاهان خانواده نعناعیان (Lamiaeae) با 8 جنس، 17 گونه و 143 نمونه، مرکبات (Compositae) با 7 جنس، 10 گونه و 81 نمونه، چتریان (Umbelliferae) با 9 جنس، 15 گونه و 57 نمونه، علف چای(Hypericaceae) با 1 جنس، 3 گونه و 21 نمونه به ترتیب بیشترین میانگین نسبت ترکیب عددی را به خود اختصاص داده اند. همی کریپتوفیت ها(56 گونه) و تروفیت ها(8 گونه) از مهم ترین گروه های ساختاری طیف زیستی منطقه، به روش رانکایه بودند. بررسی کورولوژیک و استخراج کوروتیپ ها، غلبه عناصر ایرانی – تورانی(40 گونه) را نشان داد. همچنین در رابطه با اندمیسم، تعداد 10 گونه، اندمیک سرزمین ایران بودند. بر اساس معیار IUCN دو دسته گونه های آسیب پذیر و با خطر کمتر تعیین شد که جمعا 2 گونه در دسته گونه های تهدید شده وجود دارد