فرزاد افشاری
نصرت اله طباطبایی
محمدعلی دهقان
محسن اسماعیل زاده
گودرز نجفیان
زهره حسن بیات
افشین مایلی

در این تحقیق تعداد ‮‭771‬ ژنوتیپ گندم چهار اقلیم کشور شامل آزمایشات مقایسه عملکرد مقدماتی ، پیشرفته و مقایسه عملکرد امیدبخش یکنواخت کشور مربوط به سال زراعی ‮‭1391-92‬ نسبت به بیماری زنگ قهوه ای در شرایط آلودگی مصنوعی مزرعه و زیر سیستم آبیاری افشانه در دو منطقه از کشور در مرحله گیاه کامل (شرایط مزرعه ای) ارزیابی شدند. هر ژنوتیپ بر روی دو خط یک متری و به فاصله هر ‮‭10‬ لاین، رقم حساس بولانی و همچنین در اطراف مزرعه جهت گسترش بیماری اقدام به کشت رقم حساس بولانی ویا موراکو گردید. در مرحله برگ پرچم و زمانی که رقم حساس به حداکثر آلودگی خود رسید شدت آلودگی بر اساس روش اصلاح شده کوب و همچنین تیپ آلودگی بر اساس روش رولفز و همکاران یادداشت برداری شدند. در شرایط گلخانه بر اساس مقیاس ‮‭4-0‬ یادداشت برداری انجام شد. نتایج نشان دهنده مقاومت قابل قبول ‮‭612‬ لاین (معادل ‮‭38.79‬ درصد) نسبت به این بیماری بود. از میان ‮‭287‬ لاین اقلیم گرم جنوب تعداد ‮‭219‬ لاین (‮‭3.76‬ درصد)، ‮‭80‬ لاین اقلیم شمال تعداد ‮‭66‬ لاین (‮‭5.82‬ درصد)، ‮‭98‬ لاین اقلیم معتدل به تعداد ‮‭76‬ لاین (‮‭55.77‬ درصد)‮‭106‬، لاین اقلیم سرد تعداد ‮‭71‬ لاین (‮‭67‬ درصد) و از میان ‮‭200‬ لاین متحمل به شوری تعداد ‮‭180‬ لاین (‮‭90‬ درصد) دارای مقاومت قابل قبول نسبت به عامل بیماری زنگ قهوه ای بودند. در آزمایش گیاهچه ای بیش از ‮‭60‬ درصد لاین های مورد آزمایش دارای مقاومت گیاهچه ای بودند که این موضوع تایید کننده حضور موثر ژن/های گیاهچه ای میباشد. واژه ای کلیدی: گندم، زنگ قهوه ای، مقاومت