مظاهر صفدریان
مختارعلی عباسی
سیما ساورسفلی
محمود وطن‌خواه
محمدباقر صیادنژاد
سعید قاسمی
شعله قربانی

هدف از این تحقیق برآورد مولفه های واریانس-کوواریانس و پارامترهای ژنتیکی، ارزیابی روند ژنتیکی ایجاد شده در صفات تولیدی و تولیدمثلی و تعیین برنامه مناسب اصلاح نژاد برای گوسفندان نژادکبوده شیراز می باشد. برآورد مولفه های (کو)واریانس و پارامترهای ژنتیکی صفات رشد و تولیدمثل تحت مدل حیوانی به روش حداکثر درستنمایی محدود شده انجام گرفت. به منظور تعیین اهداف اصلاحی و ضرایب اقتصادی، تعداد 5 گله با ظرفیت ‮‭1272‬ راس میش مولد از گله های اصلاحی و مردمی پرورش یافته تحت سیستم پرورش غیر متمرکز در استان فارس استفاده شد. 4 شاخص انتخاب از صفات وزن پشم، مجموع وزن بره های شیرگیری شده از هر میش در معرض آمیزش و وزن میش در هنگام جفت گیری بودند مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از شبیه سازی کامپیوتری به روش تصادفی و به صورت چند صفتی، گله های ‮‭100‬ تا ‮‭300‬ راسی ایجاد شد و با تغییر نسبت قوچ از 2 درصد به ،‮‭6 4‬ و 8 درصد و تغییر در اجزا شاخص انتخاب، میزان تغییر در همخونی و ژنوتایپ کل طی ‮‭10‬ سال انتخاب بر اساس شاخص انتخاب مربوطه به دست آمد. مقدار وراثت-پذیری صفات رشد در دامنه ‮‭0/00‬(متوسط افزایش وزن بدن بعد از شیرگیری وضریب کلیبر در سن شش ماهگی) تا ‮‭0/32‬ (وزن شیرگیری و متوسط افزایش وزن بدن قبل از شیرگیری) قرار داشت. وراثت پذیری صفات تولید مثلی نیز در دامنه ‮‭0/001‬ (مجموع وزن بره های شیرگیری شده در هر زایش) تا ‮‭0/03‬ (مجموع وزن بره های متولد شده در هر زایش) قرار داشت. مطالعه روندهای ژنتیکی نشان داد که در صفات رشد و تولیدمثلی بهبود ژنتیکی ایجاد نشده است. ضرایب اقتصادی نسبی بر اساس گرایش حداکثر سود برای صفت وزن فروش بره حداکثر (‮‭22/79‬) و برای صفت وزن میش در هنگام جفت گیری حداقل (‮‭6/65‬-) بود.میزان هم خونی با افزایش اندازه گله کاهش یافت و در عوض پیشرفت ژنتیکی و میزان پیشرفت اقتصادی روند افزایش داشت. در مقابل با افزایش تعداد قوچ، میانگین هم خونی کاهش یافت اما پیشرفت ژنتیکی و پیشرفت اقتصادی کاهش پیدا کردند. با توجه به نتایج، شاخص انتخابI3 که شامل صفات مجموع وزن بره های شیرگیری شده از هر میش در معرض آمیزش و وزن میش در هنگام جفت گیری بود به عنوان شاخص انتخاب برتر برای نژاد کبوده شیراز معرفی شد. کلید واژه ها : گوسفند، پارامترهای ژنتیکی،ضرایب اقتصادی،شاخص