مجید نحوی
ناصر دواتگر
محمدرضا علیزاده
مجتبی رضایی
عبدالحسین شیخ حسینیان
میترا یکتا

این تحقیق با دو آزمایش جداگانه بر روی دو رقم هاشمی و خزر به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت از سال ‮‭1389‬ به مدت دو سال به اجرا در آمد .کرت اصلی آزمایش شامل روش های مختلف کاشت مستقیم بذر در چهار سطح(1- بسترخشک وکاشت ردیفی، 2- بسترمرطوب، کاشت ردیفی ، 3- بسترمرطوب، کاشت به صورت کپه ای و 4- بذرپاشی به صورت دستپاش در بستر مرطوب ) به همراه یک کرت شاهد نشاکاری در هر تکرار وکرت فرعی مقادیر متفاوت بذر در سه سطح(،‮‭80 60‬ و‮‭100‬ کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها برای رقم خزر و هاشمی نشان داد که روش کشت اثر معنی داری بر تمامی صفات مورد بررسی داشت، اثر سال و اثر متقابل سال در روش کاشت نیز بر تعدادی از صفات تا ثیر معنی داری نشان داد. نتایج مقایسه میانگین روش های کاشت برای عملکرد دانه رقم خزر نشان داد که بیشترین عملکرد دانه از روش کپه ای با میانگین عملکرد دانه ‮‭3231‬ کیلوگرم در هکتار و همچنین روش خطی در بستر مرطوب با میانگین ‮‭2812‬ کیلوگرم در هکتار که در یک گروه آماری قرار داشتند همچنین برای رقم هاشمی تیمار روش کشت کپه ای با میانگین عملکرد ‮‭2738‬ کیلوگرم در هکتار بدست آمد که از نظر آماری با تیمار روش کشت ردیفی با میانگین عملکرد‮‭2677‬ کیلوگرم در هکتار اختلاف معنی داری نداشت. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده می توان توصیه نمود که برای کشت مستقیم برنج از روش بستر مرطوب و به صورت کپه ای یا خطی استفاده نمود وهمچنین از آنجاییکه در مجموع تفاوتی بین مقدار مصرف بذر ‮‭80‬ و ‮‭100‬ کیلوگرم در هکتار مشاهده نشد پیشنهاد می گردد از مقدار ‮‭80‬ کیلوگرم بذر به ازای هر هکتار استفاده گردد. در زمین هایی که امکان کشت به صورت موارد پیشنهادی نیست و از روش دست پاش بخواهند استفاده کنند، از آنجاییکه در روش کشت دستپاش امکان ورود به زمین پس از بذر پاشی وجود ندارد و علف هرز به عنوان بزرگترین مانع و عامل کاهش عملکرد خواهد بود بنابراین حتما بایستی از علف کش پروپانیل به مقدار توصیه شده برای کنترل علف هرز سوروف استفاده نمود. مقدار کل آب مصرفی در روش کشت مستقیم برای رقم خزر ‮‭5190‬ متر مکعب در هکتار و در روش کشت نشایی ‮‭5700‬ متر مکعب در هکتار بود. همچنین برای رقم هاشمی مقدار کل آب مصرفی در روش کشت مستقیم ‮‭4820‬ متر مکعب در هکتار و در روش کشت نشایی ‮‭5510‬ متر مکعب در هکتار بود. واژه های کلیدی: برنج کشت مستقیم عملکرد اجزای عملکرد- مصرف آب