بهزاد صادق زاده
الهام صدرکریمی
ولی فیضی اصل

تنش خشکی همراه با کمبود روی ‭(Zinc) ‬جز استرس های محیطی شدید بوده که باعث کاهش عملکرد گندم در دیم زارهای ایران می گردند. در این مطالعه، اثرات کاربرد کود روی بر عملکرد دانه ‮‭10‬ ژنوتیپ گندم در طول 2 سال زراعی تحت شرایط دیم در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور بررسی گردید. این تحقیق در دو تا ست مجزا (با مصرف کود روی و بدون مصرف کود روی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. کاربرد کود روی توانست با افزایش بیوماس، شاخص برداشت و وزن دانه موجب افزایش تقریبا 7 درصدی عملکرد دانه در هر دو سال شود. میزان افزایش عملکرد در بین ژنوتیپ ها از 1 تا ‮‭16‬ درصد متغیر بود؛ که این افزایش در گندم های دوروم بیشتر بود. برای صفت کارایی روی (نسبت عملکرد در شرایط بدون کاربرد روی نسبت به کاربرد روی) تنوع ژنتیکی در بین لاینها وجو داشت. گندم های دوروم عموما از کارایی کمتر و نیز عملکرد کمتری در شرایط کمبود روی برخوردار بودند. در مجموع همبستگی نسبتا کمی بین کارایی روی و افزایش عملکرد دانه در بین ژنوتیپ ها مشاهده گردید. بطور خلاصه نتایج این تحقیق، ضمن آشکار کردن وجود تنوع ژنتیکی برای کارایی روی در بین ژنوتیپ های گندم، امکان اصلاح برای افزایش کارایی روی و عملکرد در خاک های فقیر تحت شرایط دیم وجود دارد. ضمنا می توان با کاربرد کود روی باعث افزایش عملکرد گندم به خصوص دوروم در دیمزارها گردید. واژه های کلیدی: تنوع ژنتیکی، تنش خشکی، کاربرد کود روی، کارایی روی، گندم نان و دوروم