محمدحسین هادی تواتری
مسعود مستشاری
ناطق معین الدین
علی اصغر مسگر
محمد کاظمی
غلامحسن نیکونام

به منظور بررسی تاثیر شکل فیزیکی خوراک بر عملکرد بره های نژاد شال در یک دوره پرواری، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار و ‮‭11‬ تکرار در هر تیمار اجرا گردید. در تیمار اول جیره کامل به صورت آرد شده به بره داده شد. در تیمار دوم جیره کامل به صورت حبه ای یا پلت فرآوری و سپس به بره داده شد. در تیمار سوم (شاهد یا سنتی) بره از جیره مرسوم منطقه تغذیه نمود. دوره پروار ‮‭90‬ روز به طول انجامید. بره ها در ابتدا و پس از اجرای پروژه، به طور ماهانه وزن کشی شدند. بره های مصرف کننده جیره پلت شده بالاترین وزن نهایی را بدست آورند. بره های مصرف کننده جیره کامل آردشده و شاهد به ترتیب رتبه دوم و سوم را کسب کردند (‮‭0/05‬ ‭> p ). ‬بره های سه گروه آزمایش به لحاظ میانگین صفت افزایش وزن روزانه با یکدیگر دارای اختلاف معنی دار بودند (‮‭0/05‬ ‭> p). ‬بره های تیمار جیره خوراک کامل پلت شده، آردشده و سنتی به ترتیب رتبه اول تا سوم را برای این صفت کسب کردند. ضریب تبدیل غذایی گروهی به دست آمده برای تیمار خوراک پلت شده ‮‭7/67‬ و برای تیمار پلت نشده ‮‭10/7‬ و برای تیمار شاهد ‮‭14/81‬ بود. هزینه خوراک تیمار مصرف کننده خوراک کامل پلت شده برای تولید یک کیلوگرم وزن زنده کمتر از دو تیمار دیگر بود. خوراک پلت شده بالاترین و خوراک سنتی کمترین درآمد ناخالص را به ازای یک راس بره داشتند. نتایج نشان داد که خوراک کامل پلت شده می تواند در مقایسه با حالت پلت نشده و شیوه سنتی خوراک دهی منطقه، سبب کاهش هزینه خوراک و افزایش درآمد دامدار گردد. برای بررسی آماری ضرایب غذایی تیمارهای آزمایشی، لازم است تا آزمایش جداگانه ای انجام شود. واژه های کلیدی: بره شال، خوراک کامل، شکل فیزیکی خوراک.