پژمان پرهیزکار
فرهاد اسدی
مصطفی خوشنویس
بیت الله امان زاده
امیر مسعود بیضایی نژاد

سفیدپلت ‭(Populus caspica Bornm.) ‬یکی از گونهصهای درختی ارزشمند جنگلصهای شمال کشور است که معمولا قلمهصهای آن از قدرت ریشه زایی و زنده مانی پایینی برخوردارند. هدف از اجرای این تحقیق، افزایش کارایی تولید و بهبود مشخصه های رویشی نهالهای این گونه در نهالستان می باشد. برای رسیدن به این هدف ‮‭2205‬ قلمه های یکساله ‭P. caspica ‬به طول ‮‭18‬ تا ‮‭20‬ سانتیصمتر و در سه طبقه قطری ،‮‭10 5‬ و ‮‭15‬ میلی-متر تهیه شدند. برای هر طبقه قطری تیمار هورمون ایندول بوتیریک اسید‭(IBA) ‬در پنج سطح شامل غلظت های0 (بدون استفاده از هورمون)، ،‮‭1250‬ ،‮‭5000 2500‬ و ‮‭7500‬ پی پی ام در نظر گرفته شد. قلمه ها پس از اعمال تیمار هورمون، با استفاده از آزمایش فاکتوریل دو عاملی 5 ا 3 در قالب طرح کاملا تصادفی و در 3 تکرار (‮‭49‬ تایی) کاشته شدند. بعد از کاشتن نهالها، وجین و آبیاری به طور منظم انجام شد. در سالهای دوم و سوم اجرای طرح از مشخصه های رویشی نهالهای یکساله شامل: ارتفاع، قطر یقه، تعداد شاخه های فرعی و وزن خشک اندام هوایی اندازه گیری به عمل آمد. نتایج نشان دادند که بهترین طبقه قطری قلمه جهت تولید نهال سفیدپلت، ‮‭10‬ میلیمتر می باشد. استفاده از هورمون ایندول بوتیریک اسید با غلظتهای فوق الذکر نیز در مجموع توصیه نمی شود، مگر اینکه با مسایلی نظیر کمبود قلمه مواجه باشیم که در آن صورت نتایج این تحقیق استفاده از این هورمون تا غلظت ‮‭2500‬ پی پی ام برای قلمه های طبقه قطری 5 میلیمتر را مناسب نشان داد. واژه های کلیدی: ایندول بوتیریک اسید، تکثیر غیرجنسی، سفید پلت، قطر قلمه، هورمون