عباس سعیدی
محمود کیوانلو
علی احسانی
یاوری

مطالعه و بررسی شناخت مراحل مختلف رشد گونههای مختلف مرتعی از یک سو و از سوی دیگر تعیین زمان مناسب قابلیت چرایی شدن مراتع و توقف دوره چرایی دام از هر یک از گونههای مرتعی تاثیر بسزایی در شناخت دوره مناسب چرایی و در نتیجه مدیریت چرا و دام خواهد داشت. با توجه به این مهم در این مطالعه تلاش شد تا با تجزیه و تحلیل مراحل فنولوژیکی گیاهان مهم مرتعی مورد مطالعه در طی سالهای ‮‭89‬-،‮‭1385‬ زمان مناسب ورود و خروج دام در مراتع منطقه سیساب مورد ارزیابی قرار گیرد. به همین منظور ابتدا لیستی از گیاهان مهم مرتعی در منطقه شناسایی و سپس از هر گونه مرتعی ‮‭10‬ پایه ثابت مشخص گردید. به منظور مشخص نمودن زمان چرای دام در مرتع اقدام به ثبت مراحل فنولوژیکی در طی مراحل رشد رویشی و زایشی گونهها شامل مراحل مختلف پنجهزنی، ساقهرفتن، تشکیل برگ، گلدهی، تشکیل بذر، رسیدن بذر، ریزش بذر و پایان رشد سالیانه گردید. نتایج نشان داد که رشد رویشی گونه ‭Stipa barbata ‬از اواسط اسفندماه آغاز و تا در اواخر اردیبهشت ماه ادامه دارد و همچنین مرحله گلدهی آن از اواسط خردادماه آغاز و در اواخر مردادماه به مرحله ریزش بذر میرسد. همچنین رشد رویشی گونه ‭Stachys lavandolifolia ‬از اواخر اسفند شروع شده و تا اوایل اردیبهشتماه سال بعد ادامه دارد، و در اواخر اردیبهشتماه وارد مرحله رشد گلدهی شده و در اواخر تیرماه به مرحله ریزش بذر میرسد. واژههای کلیدی: مراتع سیساب، شهرستان بجنورد، فنولوژی گیاه، زمان مناسب ورود و خروج دام