محمدعلی علیزاده
اکرم سپه وند
محمدعلی کریمی
بهروز یاراحمدی

بمنظور ارزیابی جمعیت های اسپرس به سفیدک پودری این تحقیق به مدت چهار سال از سال ‮‭1387‬ تا سال‮‭1390‬ در استان لرستان انجام شد. در سال اول، ارزیابی گلخانه ایی و آماده سازی زمین کاشت و کشت ‮‭34‬ جمعیت اسپرس در ایستگاه سراب چنگایی خرم آباد انجام شد. در سال دوم بر روی یک چین و در سال سوم به دلیل استقرار جمعیت ها دو چین از آن برداشت شد، که در چین دوم در اواسط مرداد به سفیدک آلوده شدند و بعد از حدود دو هفته آلودگی آنها به حداکثر رسیدکه پس از آنالیز داده ها، بین جمعیت ها، دو جمعیت پلی کراس و اشنویه با حداقل شاخص شدت بیماری متحمل شناخته شدند. در سال چهارم، آلودگی در چین دوم و سوم ایجاد شد که ارزیابی شدت بیماری سفیدک پودری روی آنها نیز انجام شد. پس از آنالیز داده های بروش تجزیه مرکب برای صفات زراعی و کیفی علوفه از قبیل تعداد ساقه، ارتفاع بوته، نسبت برگ به ساقه، درصد پروتیین خام، درصد قابلیت هضم، درصد فیبر خام، درصد کربوهیدراتهای محلول در آب، درصد ‭ADF‬، درصد خاکستر و عملکرد علوفه خشک، شاخص شدت بیماری، جمعیت ها به روش آزمون دانکن گروه بندی شد. جمعیت پلی کراس و اشنویه با میزان شدت بیماری ‮‭18‬ کمترین شدت بیماری به عنوان جمعیت های متحمل بودند. بیشترین شدت بیماری نیز مربوط به جمعیت خوانسار و خلخال با میزان شدت بیماری ‮‭40‬ و ‮‭37‬ به عنوان جمعیت های نیمه حساس بودند. همبستگی بین شدت بیماری و درصد پروتیین خام مثبت و معنی داری بود‮‭05.0‬‭> P)) ‬و (‮‭34.0‬‭=r). ‬درصد پروتیین خام جمعیت ها به ترتیب از چین اول ( بدون آلودگی به سفیدک) به چین دوم و سوم (با آلودگی به سفیدک) به ترتیب کاهش نشان داد. با تجزیه کلاستر به روش ‭Ward ‬بر اساس صفات زراعی و کیفی در کنار شدت بیماری، ‮‭34‬ جمعیت ارزیابی شده به 5 کلاستر تقسیم شدند. کلمات کلیدی: ارزیابی، اسپرس، سفیدک سطحی ، شاخص شدت بیماری ، لرستان