علی محمد چراغی
فاطمه علایی یزدی
فرهاد خورسندی

بررسی تاثیر مواد آلی بر شوری خاک براساس مدل آزمایشگاهی (ستونهای خاک) با توجه به کیفیت منابع آب و خاک منطقه شمال اردکان یزد مورد ارزیابی قرار گرفت. دو نوع بافت خاک غالب منطقه یعنی لومی شنی و لومی رسی و شوری آب آبیاری با دو کیفیت 7 و ‮‭14‬دسی زیمنس بر مترمورد استفاده قرار گرفت. مواد آلی مورد مطالعه در این طرح از منابع کود مرغی، کود گوسفندی، ضایعات شیرین بیان و ضایعات لیموترش انتخاب شد. این تحقیق در قالب طرح آماری کامل تصادفی با 2 تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که موادآلی از منابع مختلف تاثیر معنی داری بر شوری عصاره ‮‭2:1‬ خاک به آب نداشته است. لیکن نتایج بیانگر تاثیر مثبت مواد آلی بویژه تیمار ضایعات شیرین بیان در کاهش تبخیر از سطح خاک و نهایتا کاهش شوری آب زه کشی نسبت به تیمار شاهد می باشد. نتایج همچنین نشان داد که کاربرد مواد آلی موجب کاهش وزن مخصوص ظاهری خاک گردیده است. در طول آزمایش هدایت الکتریکی آب زهکش روند کاهشی داشته و پس از نهمین آبیاری به حالت تقریبا ثابتی رسیده است که نشان دهنده برقرار شدن شرایط ماندگار می باشد. جز آبشویی در این شرایط برای تیمارهای مختلف حدود ‮‭60‬ درصد می باشد. با توجه به کمتر بودن تبخیر از سطح خاک در تیمار شیرین بیان و پایین بودن شوری زهکشها. پیشنهاد می شود که درباره خواص منحصر به فرد شیرین بیان مطالعات کاملتر بویزه در شرایط مزرعه ای انجام شود تا با تکیه بر آن بتوان رهنمودهای ترویجی لازم را ارایه نمود. واژه های کلیدی: شوری، کودهای آلی، شیرین بیان، تبخیر، آب زهکش، جز آبشویی