عبدالرسول تلوری
علیرضا اسلامی
رضا غفوریان
علی اصغر هاشمی
باقر قرمزچشمه

تولید جریان های سیلابی در شبکه آبراهه ها و رودخانه ها به عوامل موثر وپارامترهای مختلف اقلیمی و زمینی مرتبط است. جستجوی روابط بین این عوامل و پارامترها ، راهکار مناسبی به منظور برآورد کارشناسی در تعیین مقادیر جریان رودخانه ای از جمله دبی های اوج لحظه ای می باشد. هدف از مطالعه حاضر نیز بررسی روابط برآورد دبی حداکثر لحظه ای با عوامل موثر فیزیوگرافی نظیر مساحت ،طول ،شیب ، اختلاف ارتفاع و همچنین عامل اقلیمی بارش در حوزه های آبخیز قره قوم، اترک و کویر مرکزی است. به منظور انجام این تحقیق، در هریک از حوزه های قره قوم، اترک و کویر به ترتیب تعداد ،‮‭14 24‬ و ‮‭14‬ زیرحوزه دارای ایستگاه آبسنجی انتخاب شدند. سپس زیرحوزه های منطقه از نظر هیدرولوژیکی مورد آزمون همگنی قرار گرفتند. در این میان زیرحوزه های واقع در حوزه قره قوم به دو گروه همگن تفکیک گردیدند. در حالیکه زیرحوزه های حوزه اترک در یک گروه همگن قرار گرفتند. چنین نتیجه ای نیز برای زیرحوزه های کویر صادق بود. بطورکلی در منطقه مورد مطالعه بررسی روابط دبی های حداکثر لحظه ای سیلاب با استفاده از تحلیل رگرسیونی نشان دادند که پارامترهای مساحت، شیب، طول و بارندگی متوسط سالیانه حوزه، نسبت به دبی با دوره بازگشت های مختلف همبستگی قابل قبولی را دارند. واژه های کلیدی: دبی حداکثر لحظه ای، تحلیل منطقه ای، ویژگیهای حوزه، قره قوم، اترک