علی علیزاده علی آبادی
ابوالقاسم قاسمی

بیماری شانکر، یکی از مخربصترین بیماریصهای مرکبات به شمار میصرود. در این مطالعه، از باغات مناطق مختلف در استان های مرکبات خیز کشور از جمله جنوب استان سیستان و بلوچستان ( منطقه ی سرباز )، استان هرمزگان (منطقه ی رودان و حاجی آباد) استان کرمان (منطقه ی جیرفت، کهنوج، ارزوییه و بم )، فارس (منطقه ی جهرم)، استان بوشهر (منطقه ی جم و دشتستان) و استان های گیلان و مازندران بازدید و از درختان آلودهصی لیموصترش ‭(Citrus aurantifolia) ‬نمونه-برداری و بیست و پنج استرین باکتری از آنصها جداسازی شد. خصوصیات بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی و تغذیهصای و الگو الکتروفورز پروتیین سلولی استرینصها تعیین گردید. براساس نتایج به دست آمده، جدایهصها به عنوان فرم آسیایی ‭(Xanthomonas ctri subsp. citri) ‬تشخیص داده شدند.. استرینصها براساس دامنه میزبانی، به دو گروه تقسیم بندی شدند. گروه یک، استرینصهایی که صرفا بر روی لیموترش بیماریزا بودند. گروه دو، استرینصهایی که بر روی نارنج، سیتروملو، سیترنج و لیموترش علایم مشخصی ایجاد کردند. تنوع ژنتیکی استرین ها با استفاده از 4 آغازگر مختلف ‭rep-PCR‬، (آغازگرهای ‭ERIC-‬1R، ‭ERIC‬2، ‭BOXA‬1‭R ‬و ‭REP‬1‭R ‬و 5 آغازگر ‮‭232‬‭) RAPD ‬آغازگرهای ،‮‭220‬ ،‮‭211‬ ،‮‭230 232‬ و ‭OPA‬‮‭11‬ ) مورد بررسی قرار گرفت.. آغازگرهای ‭ERIC-‬1‭R ‬و ‮‭232‬ بیشترین چند شکلی را در بین استرینصها را نشان دادند. با ترکیب دادهصهای حاصل از 4 آغازگر ‭BOXA‬1R، ‭ERIC‬1R، ‭ERIC‬،2 ‭REP‬1 در این تحقیق، استرینصها در سطح تشابه ‮‭92‬ درصد به 4 گروه تقسیم شدند. با ترکیب دادهصهای حاصل از 4 آغازگر ‭RAPD‬، استرینصها در سطح تشابه ‮‭96/4‬ به 5 گروه تقسیمصبندی شدند که تقریبا مشابه با نتایج حاصل از نشانگر ‭rep-PCR ‬میصباشد با این تفاوت که نشانگر ‭RAPD ‬در سطح تشابه بالاتری استرینصها را از هم تفکیک صکرد. بهصطورکل استرینصهای استانصهای فارس و هرمزگان تقریبا با هم مشابه بودند و با استرینصهای بلوچستان تفاوتصهای فاحشی نشان دادند. واژگان کلیدی: شانکر باکتریایی، مرکبات، ‭Xanthomonas ctri subsp. citri