کامبیز بازرگان
زهرا خادمی
فاطمه اسدی
مژگان یگانه
کامران افتخاری

پتاسیم در خاک به شکلهای محلول، تبادلی، غیر تبادلی یا تثبیت شده و ساختمانی ذخیره می شود. اگرچه روابط دینامیکی بین این اشکال پتاسیم برقرار است، اما میزان دسترسی پتاسیم در هر یک از این مخازن برای گیاه متفاوت است. عموما پتاسیم محلول و تبادلی به عنوان اجزا سهل الوصول، پتاسیم غیر تبادلی به عنوان بخش کمتر قابل دسترس و پتاسیم ساختمانی به عنوان بخش غیر قابل دسترس (در یک فصل کشت) شناخته میصشوند. تحقیق حاضر بر روی ‮‭50‬ خاک انتخابی از مناطق عمده تحت کشت گندم انجام گرفت. پس از تعیین اشکال مختلف پتاسیم در خاکها، گیاه گندم در تمامی خاکها تحت سه سطح کود پتاسیمی صفر، ‮‭50‬ و ‮‭100‬ میلی گرم اکسید پتاسیم ‭((K‬2‭O ‬در هر کیلوگرم خاک کشت شدند. پس از برداشت گیاه از گلدانها، شکلهای مختلف پتاسیم مجددا در خاک گلدانها تعیین گردید. مقایسه نتایج نشان داد علاوه بر اشکال محلول و تبادلی، پتاسیم تثبیت شده یا غیر تبادلی نیز در تامین نیاز گیاهی مشارکت می-نماید. میزان مشارکت و سهم این شکل از پتاسیم در خاکهای مختلف متفاوت بوده و به خصوصیات خاک وابسته است. نتایج نشان داد بسته به ماهیت خاک، غلبه تثبیت و یا آزادسازی پتاسیم در هر خاک وضعیت تامین پتاسیم مورد نیاز گیاه از منابع مختلف را تحت تاثیر قرار میصدهد. واژه های کلیدی: پتاسیم قابل جذب- تثبیت پتاسیم- آزاد سازی پتاسیم- پتاسیم غیر تبادلی- گندم