منصور معیری
رحیم اسلامی زاده
رضا اشرفی زاده
عبدالمجید فرهادی صدر
علیرضا پاک نژاد
غفور زاده دباغ
فریبرز عباسی
کامران میرزاشاهی
محمد برزگری
مسعود قمری نژاد
نادر حیدری
هرمز اسدی

در مناطق خشک ونیمه خشک ،آبیاری از مهمترین عوامل موثر در تولید گندم می باشد. در حال حاضر روش آبیاری مورد استفاده برای این گیاه عمدتا روش سطحی می باشد. یکی از فاکتورهای اساسی در تعیین استفاده کارا از آب برای تولید محصول کشاورزی شاخص کارایی مصرف آب می باشد. این شاخص نشان دهنده میزان تولید (عملکرد) در ازای واحد آب آبیاری مصرفی در واحد سطح است. مهمترین فاکتور موثر در کارایی مصرف آب مدیریت آبیاری و زراعی است. به منظور افزایش کارایی مصرف آب آبیاری گندم در حوزه آبریز کرخه (دشت سرخه) این مطالعه با رهیافت مشارکتی جهت اطمینان از عملی بودن و همچنین قبول راهکارها و نتایج آنها در اراضی کشاورزان در قالب آزمون Tبا ترکیبی از تیمارهای مدیریت آبیاری در چهار مزرعه انتخابی (دو مزرعه با کشت قبلی ذرت و دو مزرعه آیش) در هرسال و طی دوسال ‮‭1386 5‬ به اجرا در آمد:نتایج بیانگر افزایش ‮‭45‬ درصدی کارایی مصرف آب آبیاری مدیریت های پیشنهادی نسبت به مدیریت کشاورز بود. با توجه به اینکه روشهای آبیاری نتیجه روش کشت است لذا طبق نتایج حاصله در اراضی شیبدار استفاده از خطی کار های بدون فارویر و در اراضی با شیب کم استفاده از کروگیت و ایجاد شیار هایی در کف نوار های آبیاری و یا استفاده از خطی کار های فارویر دار در بهبود کارایی مصرف آب آبیاری موثر بود. کلمات کلیدی کارآیی مصرف آب، گندم، آبیاری نواری، آبیاری شیاری، آبیاری جویچه ای