مختارعلی عباسی
صادق علیجانی
شعله قربانی
حکیمه امامقلی بگلی

در تحقیق حاضر، ساختار ژنتیکی مرغ های بومی فارس از نظر کیفیت تخم مرغ و تفرق ژنها مورد بررسی قرار گرفت. برای برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات کیفیت تعداد ‮‭2000‬ عدد تخمصمرغ شجره دار از مرکز مرغ بومی استان فارس جمع آوری و صفات کیفیت داخلی و خارجی تخم مرغ ها در آزمایشگاه موسسه تحقیقات علوم دامی کشور اندازه گیری شدند. وراثتصپذیری صفات با استفاده از مدل حیوانی یک صفتی و همبستگیصهای ژنتیکی و فنوتیپی بین صفات با استفاده از مدل حیوانی دو صفتی و بوسیله نرمصافزار ‭ASREML ‬برآورد گردید. وراثتصپذیری مقاومت پوسته، وزن پوسته، ضخامت پوسته، ارتفاع سفیده، وزن سفیده، واحد هاو، وزن زرده و قطر زرده به ترتیب ‮‭44‬/،‮‭23 0‬/،‮‭12 0‬/،‮‭17 0‬/،‮‭10 0‬/،‮‭17 0‬/،‮‭0/36 0‬و ‮‭0/13‬ تخمین زده شد. همبستگی ژنتیکی وزن تخم مرغ با صفات کیفیت داخلی از قبیل ارتفاع سفیده (‮‭0/67‬)، واحد هاو (‮‭0/85‬) و وزن سفیده (‮‭0/86‬) بالا برآورد شد. همبستگی ژنتیکی ضخامت پوسته با وزن پوسته (‮‭0/87‬) و مقاومت پوسته (‮‭0/83‬) مثبت برآورد شد. بر پایه نتایج مطالعه حاضر، انتخاب برای افزایش وزن تخم مرغ سبب بهبود کیفیت تخمصمرغ در مرغان بومی فارس خواهد شد. با استفاده از روش بیزی احتمال تفرق ژنهای عمده تاثیرگذار بر صفات وزن 8 هفتگی، سن بلوغ جنسی، تعداد و میانگین وزن تخمصمرغ با استفاده از نرم افزار ‭Gibbsit ‬بررسی شد. برای آنالیز اکتشافی با یک زنجیره و با چندین پارامتر مختلف و برای هر کدام از صفات به طور جداگانه پارامترهای نمونه گیری گیبس ، دوره قلق گیری و کل تکرار های نمونه گیری گیبس به ترتیب در دامنه ‮‭19-33‬ ص ‮‭99-228‬ و ‮‭79756-227897‬ تکرار قرار گرفتند. نتایج آنالیز بیزی برای صفت سن بلوغ جنسی شواهدی مبنی بر تفرق ژن عمده را نشان داد اما برای دیگر صفات اقتصادی مهم از قبیل ‭ASM‬، ‭BW ‬، و ‭EN ‬تفرق ژن عمده مشاهده نشد. کلمات کلیدی: مرغان بومی فارس، پارامترهای ژنتیکی، کیفیت تخم مرغ، روش تفرق بیزی