حسین میرزایی ندوشن
خسرو ثاقب طالبی
فرشته اسدی کرم

در این طرح ضمن بررسی توانمندی ژنتیکی گونههای مورد نظر در عرصههای طبیعی نسبت به شناسایی ژنوتیپهای برتر در عرصه، رفع موانع احتمالی در جوانهزنی بذر و تولید نهال، و تولید نهال از طرق مختلف نجات جنین، کشت در شرایط خاص و آزمایشگاهی اقدام صشد. در برخی از گونهصهای مورد نظر تولید مثل جنسی با مشکل مواجه است و در نتیجه تنوع ژنتیکی زیادی در درون و بین جوامع گیاهی این گونهها وجود ندارد. تولید نهال از بذر گونهصهایی که تولید مثل جنسی آنها با مشکل مواجه است به تنوع ژنتیکی در درون و بین جوامع منجر میشود که ضمن گسترش اساس ژنتیکی این گونهصها امکان دستیابی به ژنوتیپصهای برتر وجود دارد. از اینرو، در پروژههای این طرح، نسبت به رفع موانع اقدام شده و به طریق جنسی از پایه هایی که برتری ژنتیکی نسبی داشتند و بهعنوان پایههای نخبه قلمداد صشدند نهال کافی تولید شد. به موازات این عمل ویژگیهای سیتوژنتیکی و ملکولی والدین و پایهصهای نخبه و نتاج نیز بررسی شد و در نهایت مقدمات تشکیل باغ بذر و معرفی ارقام تجاری برخی از این گونهصها فراهم شد. در گونه هایی که تکثیر از طریق بذر و به شیوه جنسی انجام میگیرد، جمعیتهای متعددی از هر گونه انتخاب شده و پس از انتخاب پایه هایی از هرجمعیت، آزمون نتاج پایه های منتخب نیز صورت گرفت. از بین پایه های آزمون نتاج شده تعدادی بهعنوان پایه های برتر انتخاب شدند که در آینده می توانند در باغ بذر مورد استفاده قرار گیرند. کلمات کلیدی: بارانک ‭(Sorbus torminalis)‬، صنوبر ‭(Populus caspica)‬، پده ‭( Populus euphratica )‬، گز روغنی ‭(Moringa peregrina )‬، بلندمازو ‭(Quercus castaneifolia)‬، تولید مثل جنسی، تنوع ژنتیکی، نجات جنین، نهال بذری (دانهال).